Wpisy

Poszukując fachowej pomocy w dziedzinie finansów i rachunkowości, niezastąpionym wsparciem może okazać się księgowy lub doradca podatkowy. Kim jest jednak dokładnie doradca podatkowy, kim jest księgowy i jakie są ich zadania? 

Doradca księgowy 

W przestrzeni publicznej często występuje określenie – doradca księgowy. Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, że w tym wypadku mamy do czynienia z dwoma zawodami – doradcą podatkowym i księgowym. Księgowy to profesjonalista z branży księgowości i nierzadko rachunkowości, który świadczy usługi w zakresie księgowości, rachunkowości i bieżącego doradztwa w tych obszarach. Jego głównym celem jest zapewnienie klientom profesjonalnej pomocy w zarządzaniu finansami oraz wypełnianiu obowiązków podatkowych zgodnie z obowiązującymi przepisami. Doradca podatkowy zaś to zawód zaufania publicznego (podobnie jak radca prawny i adwokat) zajmujący się działalnością księgową, rachunkową, ale również doradczą z obszaru wszelkich kwestii i ustaw podatkowych. Doradca podatkowy umocowany jest do reprezentowania klientów przed sądami administracyjnymi, co czyni go raczej nie księgowym, a bardziej wyspecjalizowanym „podatkowym radcą prawnym”. Więcej różnic i podobieństw pomiędzy tymi zawodami wskazaliśmy w naszym artykule TUTAJ. 

2. Co to są ceny transferowe i kogo dotyczą?

Ceny transferowe (ang. Transfer Pricing) to ceny transakcyjne stosowane między powiązanymi podmiotami gospodarczymi. Obowiązki z obszaru odpowiedniego dokumentowania transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi dotyczą przede wszystkim firm międzynarodowych, które dokonują transakcji transgranicznych z innymi jednostkami w obrębie tej samej grupy kapitałowej.

3. Co to jest Lokalna Dokumentacja Cen Transferowych?

Lokalna Dokumentacja Cen Transferowych (ang. Local Transfer Pricing Documentation) to zbiór dokumentów i analiz dotyczących stosowanych w ramach grupy cen transferowych oraz przeprowadzanych transakcji, które przedsiębiorstwo musi sporządzić w celu udowodnienia zgodności tych transakcji z warunkami rynkowymi. W kontekście lokalnej dokumentacji cen transferowych i obowiązków z tego obszaru zachęcamy do lektury naszego innego artykułu TUTAJ. 

4. TPR – co to jest?

TPR to formularz występujący w wersji TPR-P (dla podatników PIT) lub TPR-C (dla podatników CIT), w którym podsumowane są transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi, a także ich warunki, sposób weryfikacji rynkowego charakteru transakcji i wynik tej weryfikacji. 

5. TPR-C – kto składa?

Formularz TPR-C składa kierownik jednostki, mającej obowiązek przygotowania i złożenia tego formularza. 

6. Ceny Transferowe 2023

Rok 2023 przynosi ze sobą nowe wyzwania związane z cenami transferowymi, obejmujące konieczność uwzględnienia w procesie weryfikowania rynkowości transakcji wzrostu inflacji i generalnych zmian otoczenia biznesowego, uzależnionych od branży, w której podmiot prowadzi działalność. Przygotowanie dokumentacji za ten okres powinno uwzględniać zmieniające się na przestrzeni lat uwarunkowania rynkowe. W przypadku występującego za 2023 obowiązku dokumentacyjnego zachęcamy do zapoznania się z naszym artykułem TUTAJ i kontakt naszą Kancelarią, która przeprowadzi Państwa bezboleśnie przez proces weryfikacji warunków transakcji i przygotowywania dokumentacji. 

7. Ceny Transferowe – Przykłady

Przykłady zastosowań cen transferowych obejmują transakcje dotyczące transferu towarów, usług, praw własności intelektualnej czy transakcji finansowych zawieranych między jednostkami w ramach tej samej grupy kapitałowej. W kontekście przykładowych elementów dokumentacji cen transferowych (w tym analizy funkcjonalnej) czy przykładowego sposobu na sporządzenie analizy cen transferowych, zachęcamy do zapoznania się z naszym darmowym e-bookiem, dostępnym pod linkiem TUTAJ. 

Obowiązujące w Polsce od 2019 roku regulacje dot. cen transferowych zasadniczo nie uległy zmianie w kontekście limitów transakcyjnych, stosowanych do oceny obowiązku dokumentacyjnego za rok 2023 czy rok 2024. Konsekwentnie należy wskazać, że limity te są określone na następujących poziomach:

  • 2 mln PLN rocznie dla transakcji usługowych
  • 10 mln PLN rocznie dla transakcji towarowych
  • 10 mln PL rocznie dla transakcji finansowych
  • 2 mln PLN rocznie dla pozostałych transakcji 

Ponadto należy pamiętać, że dokumentowaniu podlegają również transakcje zawierane z podmiotami z krajów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową (tj. z tzw. rajów podatkowych). W wypadku transakcji z podmiotami z tych krajów progi określono na poziomie:

  • 2,5 mln PLN dla transakcji finansowych
  • 500 000 PLN dla pozostałych transakcji

Limity w cenach transferowych kalkulowane są na podstawie sumarycznej wartości transakcji danego rodzaju, niezależnie od ilości podmiotów zaangażowanych w transakcję, z wyłączeniem wartości transakcji zawieranych z podmiotami, korzystającymi ze zwolnienia w ramach art. 11n Ustawy o CIT. 

Oznacza to, że jeżeli polska Spółka A, która w 2023 r. zrealizowała dochód do opodatkowania zawierała następujące transakcje:

  1. Zakup surowców od polskiego podmiotu powiązanego (rentownego) – 300 000 PLN 
  2. Zakup surowców od 3 zagranicznych podmiotów powiązanych – 9 800 000 PLN
  3. Zakup usług IT od podmiotu z raju podatkowego – 1 800 000 PLN
  4. Sprzedaż wyrobów gotowych na rzecz 1 zagranicznego podmiotu powiązanego – 12 000 000 PLN 

to limity dla cen transferowych 2023 określa się wyodrębniając typy transakcji, tj.:

  1. Zakup surowców
  2. Zakup usług IT
  3. Sprzedaż wyrobów gotowych

Następnie ustala się wartość transakcji danego rodzaju, pamiętając aby wyłączyć wartość transakcji zwolnionych z dokumentowania tj.:

  1. Zakup surowców – 9 800 000 PLN (nie wliczamy kwoty nabycia surowców od podmiotu rentownego z Polski, spełniającego kryteria zwolnienia z art. 11n, o ile Spółka również spełnia te kryteria)  – nie przekracza progu 10 mln PLN 
  2. Zakup usług IT – 1 800 000 PLN – przekracza próg dot. transakcji z podmiotami z rajów podatkowych – 500 000 PLN 
  3. Sprzedaż wyrobów gotowych – przekracza próg dot. transakcji towarowych – 10 mln PLN

Konsekwentnie w tym wypadku dokumentowane są transakcje dot.: 

  1. Zakupu usług IT 
  2. Sprzedaży wyrobów gotowych 

Limity dot. cen transferowych 2023 są takie same jak w odniesieniu do cen transferowych za rok 2022 jak i rok 2024. Konsekwentnie w tym zakresie nie dokonano zmian. Te z kolei objęły sprawozdanie o cenach transferowych (zwane również informacją o cenach transferowych TPR-C). W kontekście TPR-C zachęcamy do zapoznania się z naszym artykułem dot. tego tematu. 

W kontekście dokumentacji cen transferowych za rok 2022 fiskus wprowadził w Polsce kolejną rewolucję dot. raportowania transakcji z podmiotami powiązanymi. Zmieniono zasady składania tzw. sprawozdania o cenach transferowych (informacji TPR-C). 

Poniżej przedstawiamy aktualne informacje i zasady dot. składania TPR-C za rok 2023. 

Kto składa sprawozdanie o cenach transferowych? 

Sprawozdanie o cenach transferowych składa każdy podmiot (podatnik) zawierający transakcje z podmiotami powiązanymi lub podmiotami operującymi w rajach podatkowych, których wartość w ciągu całego roku przekroczyła tzw. progi dokumentacyjne. Progi te ustalono na 10 mln PLN dla transakcji towarowych i finansowych oraz 2 mln PLN dla transakcji usługowych/pozostałych (w przypadku podmiotów powiązanych). W przypadku podmiotów z rajów podatkowych progi wynoszą 2,5 mln PLN dla transakcji finansowych i 500 000 PLN dla pozostałych transakcji. Sprawozdanie o cenach transferowych składa się zawsze jeśli progi zostaną przekroczone (niezależnie od faktu czy istnieje obowiązek opracowania dokumentacji cen transferowych czy nie). 

Kiedy trzeba złożyć TPR?

Sprawozdanie o cenach transferowych TPR za rok 2023 należy złożyć w terminie do końca 11 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. Dla podmiotów, których rok podatkowy jest równy z kalendarzowym termin przypada więc na koniec listopada 2024.  

Kto robi dokumentację cen transferowych? 

Dokumentacją cen transferowych przygotowuje podatnik, który przekroczył progi dokumentacyjne (10 mln PLN dla transakcji towarowych i finansowych oraz 2 mln PLN dla transakcji usługowych/pozostałych [w przypadku podmiotów powiązanych]. W przypadku podmiotów z rajów podatkowych progi wynoszą 2,5 mln PLN dla transakcji finansowych i 500 000 PLN dla pozostałych transakcji). Dokumentację należy opracować w terminie do końca 10 miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego. W praktyce podatnicy w procesie przygotowywania rozbudowanej dokumentacji korzystają ze wsparcia wyspecjalizowanych doradców podatkowych. 

Do kogo składa się TPR-C 

Sprawozdanie o cenach transferowych składa się do Naczelnika właściwego Urzędu Skarbowego, za pośrednictwem e-Formularza dostępnego na stronie podatki.gov.pl, pod tym linkiem.

Jest to zmiana względem lat poprzednich, kiedy to TPR-C składano do Szefa KAS. Obecnie sprawozdanie o cenach transferowych TPR-C za rok 2023 (i 2022) zawiera w sobie oświadczenie o przygotowaniu dokumentacji i stosowaniu cen rynkowych (w poprzednich latach były to osobne dokumenty składane do dwóch różnych organów).  

Przypominamy podstawowe pojęcia i kwestie związane z cenami transferowymi zaczynając od udzielenia odpowiedzi na najbardziej kluczowe pytanie. 

Co to jest transfer pricing? Co to znaczy ceny transferowe? 

Transfer pricing to, w tłumaczeniu z j. angielskiego, ceny transferowe, czyli ceny w transakcjach realizowanych pomiędzy podmiotami powiązanymi. Podstawową zasadą transfer pricingu, czyli procesu wyceniania transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi, jest zasada ceny rynkowej (z j. angielskiego arm’s length – zasada długości ramienia – pojęcie wywodzi się z koncepcji utrzymywania metaforycznego dystansu pomiędzy wszystkimi uczestnikami relacji gospodarczych na długość ramienia, nie bliżej, w celu wyeliminowania potencjalnych nadużyć czy faworyzowania). Oznacza to, że transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi powinny być realizowane na podstawie zasad rynkowych, nie odbiegających od tych jakie dany podmiot zastosowałby w transakcji z podmiotem niepowiązanymi. Sprowadza się to do konieczności stosowania takiej samej polityki cenowej, niezależnie od faktu przynależności do grupy podmiotów lub jej braku. Transakcje realizowane z podmiotami powiązanymi i stosowane w ich ramach ceny transferowe są opisywane w dokumentacji cen transferowych. 

Kiedy nie trzeba robić dokumentacji cen transferowych? 

Dokumentacji cen transferowych nie przygotowuje się w przypadku, gdy:

– nie realizuje się transakcji z podmiotami powiązanymi lub podmiotami z rajów podatkowych

– nie przekracza się progów dokumentacyjnych

– przekracza się progi, ale spełnia się kryteria do zwolnienia transakcji z obowiązku dokumentacyjnego (art. 11n Ustawy o CIT).

Jak złożyć dokumentację cen transferowych? 

Przygotowana dokumentacja cen transferowych nie podlega złożeniu. Konieczne jest jednak złożenie sprawozdania o cenach transferowych (informacja TPR-C lun TPR-P dla osób fizycznych). Informację TPR-C/TPR-P składa się w terminie do końca 11 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego do Naczelnika właściwego Urzędu Skarbowego. 

Jakie transakcje do cen transferowych? 

Dokumetacja cen transferowych może obejmować otwarty katalog transakcji, warunkiem koniecznym jest przekroczenie progu dokumentacyjnego (10 mln PLN dla transakcji towarowych/finansowych i 2 mln PLN dla transakcji usługowych/pozostałych). Konsekwentnie w dokumentacji cen transferowych mogą znaleźć się transakcje dot. nabycia/sprzedaży towarów/usług, transakcje pozyskania/otrzymania finansowania, gwarancji, poręczenia, ale również transakcje dot. restrukturyzacji, podwyższenia/obniżenia kapitału/wkładów, umorzenia udziałów itd. 

Po co dokumentacja cen transferowych? 

Dokumentację cen transferowych przygotowuje się w celu zabezpieczenia pozycji podatkowej spółki/przedsiębiorstwa w przypadku próby kwestionowania rozliczeń z podmiotami powiązanymi przez organy podatkowe. Ma ona również na celu zabezpieczenie osobiste osób decyzyjnych (Zarządu, właściciela JDG) przed konsekwencjami karnymi/karnoskarbowymi za stosowanie nierynkowych cen.