Obowiązujące w Polsce od 2019 roku regulacje dot. cen transferowych zasadniczo nie uległy zmianie w kontekście limitów transakcyjnych, stosowanych do oceny obowiązku dokumentacyjnego za rok 2023 czy rok 2024. Konsekwentnie należy wskazać, że limity te są określone na następujących poziomach:

  • 2 mln PLN rocznie dla transakcji usługowych
  • 10 mln PLN rocznie dla transakcji towarowych
  • 10 mln PL rocznie dla transakcji finansowych
  • 2 mln PLN rocznie dla pozostałych transakcji 

Ponadto należy pamiętać, że dokumentowaniu podlegają również transakcje zawierane z podmiotami z krajów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową (tj. z tzw. rajów podatkowych). W wypadku transakcji z podmiotami z tych krajów progi określono na poziomie:

  • 2,5 mln PLN dla transakcji finansowych
  • 500 000 PLN dla pozostałych transakcji

Limity w cenach transferowych kalkulowane są na podstawie sumarycznej wartości transakcji danego rodzaju, niezależnie od ilości podmiotów zaangażowanych w transakcję, z wyłączeniem wartości transakcji zawieranych z podmiotami, korzystającymi ze zwolnienia w ramach art. 11n Ustawy o CIT. 

Oznacza to, że jeżeli polska Spółka A, która w 2023 r. zrealizowała dochód do opodatkowania zawierała następujące transakcje:

  1. Zakup surowców od polskiego podmiotu powiązanego (rentownego) – 300 000 PLN 
  2. Zakup surowców od 3 zagranicznych podmiotów powiązanych – 9 800 000 PLN
  3. Zakup usług IT od podmiotu z raju podatkowego – 1 800 000 PLN
  4. Sprzedaż wyrobów gotowych na rzecz 1 zagranicznego podmiotu powiązanego – 12 000 000 PLN 

to limity dla cen transferowych 2023 określa się wyodrębniając typy transakcji, tj.:

  1. Zakup surowców
  2. Zakup usług IT
  3. Sprzedaż wyrobów gotowych

Następnie ustala się wartość transakcji danego rodzaju, pamiętając aby wyłączyć wartość transakcji zwolnionych z dokumentowania tj.:

  1. Zakup surowców – 9 800 000 PLN (nie wliczamy kwoty nabycia surowców od podmiotu rentownego z Polski, spełniającego kryteria zwolnienia z art. 11n, o ile Spółka również spełnia te kryteria)  – nie przekracza progu 10 mln PLN 
  2. Zakup usług IT – 1 800 000 PLN – przekracza próg dot. transakcji z podmiotami z rajów podatkowych – 500 000 PLN 
  3. Sprzedaż wyrobów gotowych – przekracza próg dot. transakcji towarowych – 10 mln PLN

Konsekwentnie w tym wypadku dokumentowane są transakcje dot.: 

  1. Zakupu usług IT 
  2. Sprzedaży wyrobów gotowych 

Limity dot. cen transferowych 2023 są takie same jak w odniesieniu do cen transferowych za rok 2022 jak i rok 2024. Konsekwentnie w tym zakresie nie dokonano zmian. Te z kolei objęły sprawozdanie o cenach transferowych (zwane również informacją o cenach transferowych TPR-C). W kontekście TPR-C zachęcamy do zapoznania się z naszym artykułem dot. tego tematu. 

W kontekście dokumentacji cen transferowych za rok 2022 fiskus wprowadził w Polsce kolejną rewolucję dot. raportowania transakcji z podmiotami powiązanymi. Zmieniono zasady składania tzw. sprawozdania o cenach transferowych (informacji TPR-C). 

Poniżej przedstawiamy aktualne informacje i zasady dot. składania TPR-C za rok 2023. 

Kto składa sprawozdanie o cenach transferowych? 

Sprawozdanie o cenach transferowych składa każdy podmiot (podatnik) zawierający transakcje z podmiotami powiązanymi lub podmiotami operującymi w rajach podatkowych, których wartość w ciągu całego roku przekroczyła tzw. progi dokumentacyjne. Progi te ustalono na 10 mln PLN dla transakcji towarowych i finansowych oraz 2 mln PLN dla transakcji usługowych/pozostałych (w przypadku podmiotów powiązanych). W przypadku podmiotów z rajów podatkowych progi wynoszą 2,5 mln PLN dla transakcji finansowych i 500 000 PLN dla pozostałych transakcji. Sprawozdanie o cenach transferowych składa się zawsze jeśli progi zostaną przekroczone (niezależnie od faktu czy istnieje obowiązek opracowania dokumentacji cen transferowych czy nie). 

Kiedy trzeba złożyć TPR?

Sprawozdanie o cenach transferowych TPR za rok 2023 należy złożyć w terminie do końca 11 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. Dla podmiotów, których rok podatkowy jest równy z kalendarzowym termin przypada więc na koniec listopada 2024.  

Kto robi dokumentację cen transferowych? 

Dokumentacją cen transferowych przygotowuje podatnik, który przekroczył progi dokumentacyjne (10 mln PLN dla transakcji towarowych i finansowych oraz 2 mln PLN dla transakcji usługowych/pozostałych [w przypadku podmiotów powiązanych]. W przypadku podmiotów z rajów podatkowych progi wynoszą 2,5 mln PLN dla transakcji finansowych i 500 000 PLN dla pozostałych transakcji). Dokumentację należy opracować w terminie do końca 10 miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego. W praktyce podatnicy w procesie przygotowywania rozbudowanej dokumentacji korzystają ze wsparcia wyspecjalizowanych doradców podatkowych. 

Do kogo składa się TPR-C 

Sprawozdanie o cenach transferowych składa się do Naczelnika właściwego Urzędu Skarbowego, za pośrednictwem e-Formularza dostępnego na stronie podatki.gov.pl, pod tym linkiem.

Jest to zmiana względem lat poprzednich, kiedy to TPR-C składano do Szefa KAS. Obecnie sprawozdanie o cenach transferowych TPR-C za rok 2023 (i 2022) zawiera w sobie oświadczenie o przygotowaniu dokumentacji i stosowaniu cen rynkowych (w poprzednich latach były to osobne dokumenty składane do dwóch różnych organów).  

Przypominamy podstawowe pojęcia i kwestie związane z cenami transferowymi zaczynając od udzielenia odpowiedzi na najbardziej kluczowe pytanie. 

Co to jest transfer pricing? Co to znaczy ceny transferowe? 

Transfer pricing to, w tłumaczeniu z j. angielskiego, ceny transferowe, czyli ceny w transakcjach realizowanych pomiędzy podmiotami powiązanymi. Podstawową zasadą transfer pricingu, czyli procesu wyceniania transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi, jest zasada ceny rynkowej (z j. angielskiego arm’s length – zasada długości ramienia – pojęcie wywodzi się z koncepcji utrzymywania metaforycznego dystansu pomiędzy wszystkimi uczestnikami relacji gospodarczych na długość ramienia, nie bliżej, w celu wyeliminowania potencjalnych nadużyć czy faworyzowania). Oznacza to, że transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi powinny być realizowane na podstawie zasad rynkowych, nie odbiegających od tych jakie dany podmiot zastosowałby w transakcji z podmiotem niepowiązanymi. Sprowadza się to do konieczności stosowania takiej samej polityki cenowej, niezależnie od faktu przynależności do grupy podmiotów lub jej braku. Transakcje realizowane z podmiotami powiązanymi i stosowane w ich ramach ceny transferowe są opisywane w dokumentacji cen transferowych. 

Kiedy nie trzeba robić dokumentacji cen transferowych? 

Dokumentacji cen transferowych nie przygotowuje się w przypadku, gdy:

– nie realizuje się transakcji z podmiotami powiązanymi lub podmiotami z rajów podatkowych

– nie przekracza się progów dokumentacyjnych

– przekracza się progi, ale spełnia się kryteria do zwolnienia transakcji z obowiązku dokumentacyjnego (art. 11n Ustawy o CIT).

Jak złożyć dokumentację cen transferowych? 

Przygotowana dokumentacja cen transferowych nie podlega złożeniu. Konieczne jest jednak złożenie sprawozdania o cenach transferowych (informacja TPR-C lun TPR-P dla osób fizycznych). Informację TPR-C/TPR-P składa się w terminie do końca 11 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego do Naczelnika właściwego Urzędu Skarbowego. 

Jakie transakcje do cen transferowych? 

Dokumetacja cen transferowych może obejmować otwarty katalog transakcji, warunkiem koniecznym jest przekroczenie progu dokumentacyjnego (10 mln PLN dla transakcji towarowych/finansowych i 2 mln PLN dla transakcji usługowych/pozostałych). Konsekwentnie w dokumentacji cen transferowych mogą znaleźć się transakcje dot. nabycia/sprzedaży towarów/usług, transakcje pozyskania/otrzymania finansowania, gwarancji, poręczenia, ale również transakcje dot. restrukturyzacji, podwyższenia/obniżenia kapitału/wkładów, umorzenia udziałów itd. 

Po co dokumentacja cen transferowych? 

Dokumentację cen transferowych przygotowuje się w celu zabezpieczenia pozycji podatkowej spółki/przedsiębiorstwa w przypadku próby kwestionowania rozliczeń z podmiotami powiązanymi przez organy podatkowe. Ma ona również na celu zabezpieczenie osobiste osób decyzyjnych (Zarządu, właściciela JDG) przed konsekwencjami karnymi/karnoskarbowymi za stosowanie nierynkowych cen. 

Wprowadzone w ramach Polskiego Ładu zmiany w cenach transferowych (i szerzej, podatkach dochodowych) sprawiły, że podatnicy po raz kolejny mają wątpliwości odnośnie zakresu i sposobu realizacji obowiązków w obszarze cen transferowych za lata 2021-2022. 

W artykule wyjaśniamy zatem najważniejsze kwestie i obszary wynikające ze zmian i regulacji obowiązujących względem roku 2021 i 2022

Ceny transferowe – limity 2021

W kontekście limitów transakcyjnych w 2021 roku zastosowanie mają obowiązujące od 2019 roku regulacje tj. lokalna dokumentacja cen transferowych jest sporządzana dla transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym, której wartość przekracza w roku podatkowym następujące progi dokumentacyjne:

1) 10.000.000 zł – w przypadku transakcji towarowej;

2) 10.000.000 zł – w przypadku transakcji finansowej;

3) 2.000.000 zł – w przypadku transakcji usługowej;

4) 2.000.000 zł – w przypadku innej transakcji niż określona w pkt 1-3

Do transakcji innych (pkt 4) można zaliczyć wszelkie transakcje dot. operacji na kapitałach, konwersji zadłużenia, umorzenia długów, wymiany udziałów itd. 

Dodatkowo, w przypadku transakcji kontrolowanych z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową próg dokumentacyjny wynosi 100.000 zł, niezależnie od rodzaju transakcji.

Oprócz tego do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych są obowiązani podatnicy i spółki niebędące osobami prawnymi dokonujący transakcji kontrolowanej lub transakcji innej niż transakcja kontrolowana, jeżeli rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową oraz wartość tej transakcji za rok podatkowy, a w przypadku spółek niebędących osobami prawnymi – za rok obrotowy, przekracza 500.000 zł. Co jednak istotne obowiązek ten dotyczy wyłącznie transakcji zakupu towarów/usług. W przypadku transakcji sprzedaży (gdzie polski podatnik otrzymuje zapłatę) nie znajduje on zastosowania. 

Ceny transferowe – limity 2022

W kontekście limitów transakcyjnych w 2022 roku zastosowanie mają takie same regulacje jak wskazane powyżej, co oznacza, że nowelizacja w ramach Polskiego Ładu nie wprowadziła zmian w tym zakresie. 

Ceny transferowe – kto ma obowiązek 2021

W kontekście dokumentacji cen transferowych za rok 2021 obowiązek spoczywa na podmiotach powiązanych, realizujących ze sobą transakcje, przekraczające w roku podatkowym wskazane wyżej limity. 

Co jednak istotne, obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych nie ma zastosowania do transakcji kontrolowanych:

1) zawieranych wyłącznie przez podmioty powiązane mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w roku podatkowym, w którym każdy z tych podmiotów powiązanych spełnia łącznie następujące warunki:

  • nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 6,
  • nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34 i 34a,
  • nie poniósł straty podatkowej;

2) objętych uprzednim porozumieniem cenowym w okresie, którego dotyczy to porozumienie;

3) których wartość w całości trwale nie stanowi przychodu albo kosztu uzyskania przychodu, z wyłączeniem transakcji finansowych, transakcji kapitałowych oraz transakcji dotyczących inwestycji, środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych;

4) między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową;

5) w przypadku gdy powiązania wynikają wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego lub ich związkami;

6) w których cena została ustalona w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 i 1598);

7) realizowanych między grupą producentów rolnych wpisaną do rejestru, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 1026 oraz z 2021 r. poz. 1603), a jej członkami, dotyczących odpłatnego zbycia:

  • na rzecz grupy producentów rolnych produktów lub grup produktów wyprodukowanych w gospodarstwach członków takiej grupy,
  • przez grupę producentów rolnych na rzecz jej członków towarów wykorzystywanych przez członka do produkcji produktów lub grup produktów, o których mowa w lit. a, oraz świadczenia usług związanych z tą produkcją;

8) realizowanych między wstępnie uznaną grupą producentów owoców i warzyw lub uznaną organizacją producentów owoców i warzyw, działających na podstawie ustawy z dnia 19 grudnia 2003 r. o organizacji rynków owoców i warzyw oraz rynku chmielu (Dz. U. z 2021 r. poz. 618), a jej członkami, dotyczących odpłatnego zbycia:

  • na rzecz takiej grupy lub organizacji produktów lub grup produktów wyprodukowanych w gospodarstwach członków takiej grupy lub organizacji,
  • przez taką grupę lub organizację na rzecz jej członków towarów wykorzystywanych przez członka do produkcji produktów lub grup produktów, o których mowa w lit. a, oraz świadczenia usług związanych z tą produkcją;

9) polegających na przypisaniu dochodu do zagranicznego zakładu położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, jeżeli przepisy właściwych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, przewidują, że dochody te mogą być opodatkowane tylko w państwie innym niż Rzeczpospolita Polska.

Ceny transferowe – kto ma obowiązek 2022 

W kontekście roku 2022 obowiązek spoczywa zasadniczo na tych samych podmiotach, przy czym poszerzono zakres wyłączeń opisanych wyżej o:

1) Transakcje polegające wyłącznie na dokonaniu rozliczenia pomiędzy podmiotami powiązanymi wydatków poniesionych na rzecz podmiotu niepowiązanego, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:

  • nie powstaje wartość dodana i rozliczenie następuje bez uwzględniania marży lub narzutu zysku,
  • rozliczenie nie jest związane bezpośrednio z inną transakcją kontrolowaną,
  • rozliczenie nastąpiło niezwłocznie po dokonaniu zapłaty na rzecz podmiotu niepowiązanego,
  • podmiot powiązany nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową

2) stanowiących usługi o niskiej wartości dodanej – w przypadku spełnienia warunków określonych w art. 11f (tj. w przypadku skorzystania z tzw. Safe Harbour dla usług o niskiej wartości dodanej)

3) dotyczących pożyczki, kredytu lub emisji obligacji – w przypadku spełnienia warunków określonych w art. 11g (tj. w przypadku skorzystania z tzw. Safe Harbour dla transakcji finansowych)

Dodatkowo w przypadku:

  • transakcji kontrolowanych zawieranych przez podmioty powiązane będące mikroprzedsiębiorcą lub małym przedsiębiorcą w rozumieniu odpowiednio art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców,
  • transakcji innych niż transakcje kontrolowane, o których mowa w art. 11o ust. 1 i 1a (tj. transakcji innych niż tzw. „transakcje rajowe”)

– lokalna dokumentacja cen transferowych może nie zawierać analizy porównawczej lub analizy zgodności.

Przepis ten ma zastosowanie w przypadku przedsiębiorcy, który w ostatnim roku podatkowym spełnił warunki określone do uznania go za mikro lub małego przedsiębiorcę. 

Ceny transferowe 2021 terminy

W kontekście dokumentacji cen transferowych za rok 2021 zastosowanie znajduje przedłużony termin. Konsekwentnie terminy przedłużono: 

  • do 30 września 2022 r – dla podatników, w przypadku których pierwotny termin upływał w okresie od 1 stycznia 2022 r. do 30 czerwca 2022 r. 
  • 3 miesiące – dla podatników, w przypadku których termin złożenia upływał w okresie od 1 lipca 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. (w praktyce dla większości podmiotów, tj. podmiotów których rok podatkowy jest równy z kalendarzowym, termin ten upływa 31 grudnia 2022 r.) 

Ceny transferowe 2022 terminy

W kontekście terminów na sporządzenie dokumentacji cen transferowych za rok 2022 zastosowanie znajdą terminy wynikające ze znowelizowanych regulacji tj.:

  • Dokumentację należy przygotować do końca 10 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego, tj. dla podmiotów z rokiem podatkowym równym z kalendarzowym, do końca października 2023. 
  • Oświadczenie o przygotowaniu dokumentacji i informację o cenach transferowych należy przygotować na podstawie dokumentacji cen transferowych i złożyć do końca 11 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego, tj. dla podmiotów z rokiem podatkowym równym z kalendarzowym, do końca listopada 2023. 

Reforma podatkowa w Polsce, wprowadzona wraz z uchwaleniem tzw. Polskiego Ładu, dokonała rewolucyjnych zmian w systemie podatkowym w obszarze podatków dochodowych. Przedmiotowe zmiany nie ominęły również problematyki cen transferowych, choć należy uznać, że ich charakterystyka i zakres stanowią raczej doprecyzowanie dotychczas obowiązujących regulacji i, odmiennie od najbardziej kontrowersyjnych zmian wdrożonych przez Polski Ład, są rozwiązaniami zasadniczo korzystnymi dla podatników.  Poniżej przedstawiamy najważniejsze zmiany w cenach transferowych, wynikające z Polskiego Ładu.

Doprecyzowanie zakresu podmiotów powiązanych – spółka komandytowa i komandytowo-akcyjna

Nowe regulacje doprecyzowały, że poprzez podmioty powiązane należy rozumieć spółkę osobową i wspólników tej spółki, a w przypadku spółki komandytowej spółkę i jej komplementariusza, zaś w przypadku spółki komandytowo-akcyjnej spółkę i jej wspólnika. Tak sformułowane regulacje przywodzą na myśl wątpliwości czy w obecnym brzmieniu przepisów np. spółka komandytowa i jej komandytariusz są powiązani na gruncie cen transferowych. Komandytariusz nie prowadzi bowiem spraw spółki, ani nie odpowiada za jej zobowiązania, nie pełni także funkcji zarządczych. W przypadku więc gdyby komandytariusz spółki komandytowej posiadał mniej niż 25% praw do udziału w zyskach spółki mógłby zostać uznany za niepowiązanego względem spółki komandytowej, w której pełni tę funkcję.

Doprecyzowanie regulacji dotyczących korekt cen transferowych (TP Adjustment)

Polski Ład wprowadził także doprecyzowanie regulacji dotyczących korekt cen transferowych, które obecnie, dla utrzymania ich podatkowego charakteru, wymagają, aby podatnik posiadał albo oświadczenie podmiotu powiązanego, albo dowód księgowy, potwierdzające fakt dokonania korekty lustrzanej (dotychczas wymagane było jedynie oświadczenie).

Zmiany w wymogach dot. Safe Harbour

Zgodnie z nowymi regulacjami zastosowanie tzw. Safe Harbor (tj. zabezpieczenie rynkowego charakteru transakcji bez przeprowadzania osobnej analizy cen transferowych, poprzez ustrukturyzowanie jej zgodnie z obowiązującymi przepisami) wymaga obecnie posiadania przez usługobiorcę nie tylko szczegółowej kalkulacji wynagrodzenia, ale także opisu analizy funkcjonalnej (tj. szczegółowych funkcji, aktywów i ryzyk ponoszonych przez obie strony transakcji) przy czym istotne jest, aby informacje te uwzględniały wszystkich usługobiorców korzystających z usług kwalifikujących się do tzw. „Safe Harbour”. W tym kontekście należy wskazać, że uzyskanie tak szczegółowych informacji od grupowego usługodawcy może być utrudnione.

Nowe terminy sporządzenia dokumentacji cen transferowych za 2022

Nowe przepisy wprowadzają wydłużone terminy na sporządzenie lokalnej dokumentacji cen transferowych. Aktualnie, począwszy od 1 stycznia 2022 (tj. zasadniczo w przypadku dokumentowania transakcji zawartych po 1 stycznia 2022 r.) dokumentację cen transferowych sporządza się elektronicznie w terminie do końca 10 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego, którego dotyczy.

Poluzowanie wymogów dot. refakturowania

Polski Ład wprowadził także zwolnienie z przygotowania dokumentacji cen transferowych właściwe dla transakcji polegających na refakturowaniu, poda warunkiem spełnienia określonych wymogów. Tj. transakcja polegająca na refakturze kosztów dot. innego podmiotu nie może być związana bezpośrednio z inną transakcją kontrolowaną, nie może powstawać wartość dodana w procesie refakturowania po stronie refakturującego, rozliczenie powinno zostać dokonane niezwłocznie po pierwotnym poniesieniu kosztu, a podmiot, którego dotyczy przedmiotowy koszt nie może posiadać siedziby, zarządu lub miejsca zamieszkania w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. Ponadto, zwalnia się z dokumentowania transakcje korzystające z uproszczeń „Safe Harbour”.

Zwolnienia dla mikro i małych przedsiębiorców

Jedną z najkorzystniejszych zmian jest zwolnienie niektórych podatników z obowiązku przygotowywania analizy cen transferowych (lub analizy zgodności).

Zgodnie bowiem z przepisami, podmiot, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:

  • zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
  • osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro;

lub

  • zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz
  • osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro 

tj. posiada status mikro lub małego przedsiębiorcy, zgodnie z ustawą Prawo przedsiębiorców, przygotowując dokumentację cen transferowych może nie opracowywać analizy cen transferowych lub analizy zgodności.

Zmiana ta jest zdecydowanie korzystna z punktu widzenia nakładu prac administracyjnych i kosztów zewnętrznych dotyczących obowiązków z zakresu opracowywania dokumentacji cen transferowych wymaganych od mniejszych podmiotów.

Wydłużenie terminu na przekazanie dokumentacji cen transferowych za 2022 r. 

Polski Ład wydłużył także termin na przekazanie dokumentacji kontrolującym w przypadku przekazania wezwania do jej przedstawienia (z 7 do 14 dni).

Nowe zasady sporządzania i podpisywania informacji o cenach transferowych za 2022 r. 

Zmiany nie ominęły także informacji o cenach transferowych oraz oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji i stosowaniu cen rynkowych. W obecnym stanie prawnym informacja składana jest na podstawie dokumentacji cen transferowych do końca jedenastego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego, którego dotyczy i przekazywana jest właściwemu naczelnikowi US (do tej pory informację przekazywano Szefowi KAS, zaś oświadczenie o sporządzeniu dokumentacji właściwemu naczelnikowi US). Zniknął obowiązek przygotowania i podpisywania osobnego oświadczenia – obecnie będzie ono elementem składowym informacji o cenach transferowych.

Poluzowano także ograniczenia dot. podpisu informacji przez pełnomocnika. Obecnie informację będzie mógł podpisać również pełnomocnik będący adwokatem, radcą prawnym, biegłym rewidentem lub doradcą podatkowym. Bazowo oświadczenie podpisuje kierownik jednostki, a w przypadki zarządu wieloosobowego – wyznaczony jego członek, przy czym odpowiedzialność za niezłożenie informacji spoczywa na wszystkich zobowiązanych (wyznaczenie osoby do podpisania i złożenia informacji nie zwalnia z odpowiedzialności za niedotrzymanie tego obowiązku).

Nowe regulacje będą obowiązywały dla dokumentacji cen transferowych sporządzanej dla transakcji kontrolowanych i transakcji innych niż transakcje kontrolowane, rozpoczętych i niezakończonych przed dniem 1 stycznia 2022 r., w zakresie tej części tych transakcji, które są realizowane w roku podatkowym rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2021 r.

W obliczu pandemii Covid-19, która ogarnęła świat w 2020 roku wielu podatników staje przed wyzwaniem polegającym na podsumowaniu rozliczeń wewnątrzgrupowych i sporządzeniu dokumentacji cen transferowych.

Wpływ Covid-19 na ceny transferowe

Z całą pewnością można stwierdzić, że w 2020 roku ceny transferowe, przez pandemię koronawirusa COVID-19, będą kalkulowane w sposób odmienny niż wynikałoby to ze stosowanych w poprzednich latach polityk i zasad. Wiele branż i przedsiębiorstw odczuło negatywne skutki pandemii, wynikające z ograniczenia obrotu towarowego lub uniemożliwienia świadczenia usług (ewentualnie także ich ograniczenia, np. poprzez wprowadzenie specjalnego reżimu sanitarnego). Skutki te mogły wynikać zarówno ze zwiększonego poziomu kosztów, które dotychczasowo nie były ponoszone przez podatników czy też ze zmniejszonego poziomu przychodów (lub z obu tych czynników łącznie). W sytuacji, gdy przez pryzmat COVID analizowane są ceny transferowe i także szerzej – podatki (CIT, VAT) najczęściej występującymi konsekwencjami będą:

  • zaburzenia płynności finansowej wynikające z konieczności regulowania VAT należnego przy jednoczesnym wydłużeniu terminów płatności lub braku możliwości wyegzekwowania zapłaty od kontrahentów, nieposiadających środków finansowych
  • zmiany cen stosowanych na rynku i w grupach
  • zmiany w strukturze zatrudnienia
  • zmiany sposobu rozliczeń pomiędzy podmiotami powiązanymi
  • zmiany treści zawartych umów
  • zmiany terminów płatności lub form płatności (np. wprowadzenie powszechniejszego mechanizmu kompensat)

Ceny transferowe a COVID-19

Konsekwencje właściwe dla cen transferowych w podatku CIT będą miały wpływ na:

  • kształt i zawartość dokumentacji cen transferowych
  • treść analiz porównawczych (analizy cen transferowych)
  • konieczność zabezpieczenia wprowadzonych zmian w rozliczeniach z perspektywy potencjalnej kontroli
  • konieczność zabezpieczenia rynkowego poziomu cen
  • konieczność zabezpieczenia pozycji członków zarządu (w kontekście składanego oświadczenia o rynkowości stosowanych cen transferowych).

Konsekwentnie, analizując obowiązek dokumentacyjny za 2020 rok konieczne jest ustalenie czy w przypadku danego podatnika wystąpiły jakiegoś rodzaju konsekwencje wynikające z pandemii COVID-19 i czy ich wpływ był istotny dla działalności tego podmiotu. Jeżeli tak, konieczne może być zabezpieczenie wskazanych wyżej obszarów z perspektywy cen transferowych.

Wytyczne OECD w zakresie cen transferowych a pandemia 

Zgodnie z Wytycznymi OECD, dotyczącymi wpływu pandemii na ceny transferowe („Guidance on the transfer pricing implications of the COVID-19 pandemic”), które mają pomóc zarówno podmiotom powiązanym, jak również administracjom podatkowym w znalezieniu satysfakcjonujących rozwiązań odnośnie problematyki stosowania zasady ceny rynkowej w latach obrotowych objętych wpływem pandemii, szereg problemów związanych z cenami transferowymi będzie wymagał stosowania nieszablonowych rozwiązań w kontekście dokumentowania roku 2020. Wytyczne OECD adresują kwestię braku miarodajnych danych dla skalkulowania wpływu pandemii na określone branże, który mógłby być podstawą dla zaktualizowania analiz danych porównawczych, wskazując na możliwość referowania do danych dot. kryzysu finansowego z lat 2008-2009 czy stosowaniu podejścia w oparciu o koszty budżetowane. Jednocześnie zwracają uwagę, że wszelkie zdarzenia gospodarcze wpływające na rozliczenia i charakter działalności podmiotu podczas pandemii powinny być oceniane zgodnie z dotychczasową praktyką. W procesie dostosowywania dokumentacji za 2020 rok posiłkowanie się Wytycznymi OECD jest zdecydowanie zalecanym działaniem.

Ceny transferowe a MDR

Co również istotne, zmiany w rozliczeniach wewnątrzgrupowych, wynikające z pandemii koronawirusa, mogą przybierać formę szeroko rozumianej restrukturyzacji, polegającej np. na przeniesieniu danego obszaru działalności z jednego podmiotu do innego. Chęć wygenerowania oszczędności na poziomie grupowym może prowadzić do podjęcia działań zmierzających do koncentracji określonych funkcji i aktywów w ramach poszczególnych podmiotów. W takim wypadku konieczne może stać się przeanalizowanie takich zmian z perspektywy przepisów o MDR. Przeniesienie obszaru działalności z jednego podmiotu do innego wiąże się z przeniesieniem również potencjału do generowania zysku, co wpływa na poziom przychodów obu podmiotów. Tego rodzaju zdarzenie może wymagać przeanalizowania go z perspektywy obowiązku raportowania schematu podatkowego.

 

Ceny transferowe a pożyczki

Szczególną uwagę należy również zwrócić na kwestie finansowania wewnątrzgrupowego, którego źródeł można upatrywać w trakcie trwającej w 2020 roku pandemii. Kontrahenci (pożyczkodawca i pożyczkobiorca) powinni przeanalizować nie tylko wzajemną sytuację finansową, ale również wziąć pod uwagę poziom rynkowego oprocentowania, a ten z uwagi na spadające w okresie pandemii referencyjne stopy procentowe może nie być łatwy do oszacowania (jeden z głównych składników zmiennego oprocentowania spada, ale faktyczne ryzyko udzielenia finansowania podmiotowi działającemu np. w branży dotkniętej lockdownem wzrasta i powinno być odzwierciedlone w poziomie oprocentowania). Konsekwentnie ceny transferowe w kontekście udzielonej lub otrzymanej od podmiotu powiązanego pożyczki powinny być skalkulowane w sposób uwzględniający poziom ryzyka wynikającego z panującej w danym okresie sytuacji.

 

Analiza cen transferowych a COVID

W kontekście pandemii koronawirusa konieczne jest również podjęcie wysiłku w celu zweryfikowania czy analizy cen transferowych przeprowadzone w latach ubiegłych wymagają aktualizacji. Jeżeli podatnik odczuł konsekwencje pandemii COVID-19 i miały one istotny wpływ na jego działalność, to być może z perspektywy cen transferowych należałoby zabezpieczyć również rynkowy charakter rozliczeń wewnątrzgrupowych, poprzez stosowną aktualizację sporządzonych w latach ubiegłych analiz cen transferowych. W ślad za taką aktualizacją powinno iść podjęcie dodatkowych działań w celu uwzględnienia jej w dokumentacji cen transferowych.

Od 1 stycznia 2019 r. obowiązują w Polsce zupełnie nowe regulacje z zakresu cen transferowych. Znowelizowane przepisy dotyczą zasadniczo transakcji realizowanych od 1 stycznia 2019 r., a zatem odnoszą się do dokumentacji cen transferowych, która w większości przypadków będzie przez polskich podatników sporządzana w bieżącym, 2020 roku. Celem nowych regulacji jest uproszczenie przepisów podatkowych, które ma stanowić efekt dialogu ekspertów podatkowych z Ministerstwem Finansów i potwierdzać wolę wyjścia naprzeciw przedsiębiorcom, zgłaszającym wysoki poziom skomplikowania i uciążliwości aktualnie obowiązujących regulacji.

Czego dotyczą zmiany?

Nowe regulacje odnoszą się do głównych elementów dotychczasowych przepisów dotyczących problematyki cen transferowych i, oprócz modyfikowania ich założeń, klaryfikują cały blok przepisów odnoszących się do cen transferowych, umieszczając go w osobnym, dedykowanym temu obszarowi rozdziale ustaw o CIT i PIT. Poniżej prezentujemy listę najistotniejszych zmian, wynikających z opublikowanego projektu:

Definicja podmiotów powiązanych

Przygotowana przez Ministerstwo Finansów nowelizacja wprowadza bardzo istotną zmianę, dotyczącą definicji podmiotów powiązanych. Zgodnie z jego treścią, za podmioty powiązane będzie należało uznawać: „podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot lub podmioty, na które znaczący wpływ wywiera ten sam inny podmiot lub małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub

  • spółkę niemającą osobowości prawnej i jej wspólników, lub
  • podatnika i jego zagraniczny zakład;

Za znaczący wpływ, o którym mowa uznaje się z kolei:

  • posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25% udziałów w kapitale lub praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących, lub udziałów lub innych praw związanych z uczestnictwem w zyskach lub majątku, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych, lub
  • faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, lub
  • faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, lub
  • pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.

Rynkowy narzut na kosztach w transakcjach o niskiej wartości dodanej

Nowelizacja wprowadza długo wyczekiwane przez podatników regulacje odnoszące się do usług o niskiej wartości dodanej i w tym kontekście koresponduje ze wskazywanymi przez OECD i JTPF wartościami narzutów, gwarantujących podatnikowi, że jego rozliczenia nie będą kwestionowane (tzw. safe harbours). Do tej pory każda wartość narzutu na kosztach usług o niskiej wartości dodanej, aby mogła być obroniona podczas potencjalnej kontroli, musiała znajdywać potwierdzenie w specjalnie przygotowanej analizie danych porównawczych (tzw. benchmark). Projekt zakłada, że przy spełnieniu określonych warunków odnoszących się do stosowanej metodologii i przedstawieniu opracowania dotyczącego wdrożonych zasad alokacji kosztów, nie będzie konieczne przygotowywanie analizy danych porównawczych dla tych transakcji, a określone w nich wynagrodzenie nie będzie kwestionowane przez organy podatkowe pod warunkiem, że poziom stosowanego narzutu będzie wynosił:

  • nie mniej niż 5% – w przypadku świadczenia usług
  • nie więcej niż 5% – w przypadku nabycia usług.

W celu wyeliminowania wątpliwości, katalog usług o niskiej wartości dodanej został przedstawiony w załączniku do przygotowanego projektu.

Rynkowy poziom oprocentowania pożyczek pomiędzy podmiotami powiązanymi

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom podatników, a także dążąc do uproszczenia procedur dotyczących sporządzania dokumentacji i towarzyszących jej opracowań (takich jak analizy danych porównawczych), Ministerstwo Finansów zaproponowało również, aby pod pewnymi warunkami zwolnić podatników z przygotowania analizy danych porównawczych dla transakcji pożyczek. W tym kontekście nowe przepisy zakładają, że poziom oprocentowania przyjętego w zawartych pomiędzy podmiotami powiązanymi pożyczkach nie będzie kwestionowany tak długo jak będzie odpowiadał wysokości marży (i rodzajowi przyjętej stopy bazowej) ogłaszanej przez Ministra Finansów w obwieszczeniu, które miałoby być publikowane przynajmniej raz w roku w Monitorze Polskim. Tego rodzaju uproszczenie funkcjonuje jednak wyłącznie w przypadku, gdy nie przewiduje się dodatkowych opłat związanych z obsługą udzielonych pożyczek, zostały one udzielone na okres nie dłuższy niż 5 lat oraz suma pożyczek udzielonych oraz pożyczek otrzymanych od pomiotów powiązanych wynosi nie więcej niż 20 000 000 zł.

Nowe progi transakcyjne

Nowe przepisy wprowadzają fundamentalne zmiany w zakresie progów transakcyjnych, zobowiązujących do przygotowywania dokumentacji cen transferowych. Zgodnie z ich treścią, odchodzi się od koncepcji progów uzależnionych od poziomu przychodów danego podatnika i wprowadza się progi uzależnione od typu dokumentowanej transakcji. Poniższa tabela podsumowuje proponowane przez MF rozwiązanie:

Lp. Kategoria transakcji Próg Podstawa określenia progu
1 Zakup i sprzedaż rzeczowych aktywów obrotowych 10 000 000 PLN Wartość zakupu / sprzedaży
2 Zakup i sprzedaż środków trwałych 10 000 000 PLN Wartość zakupu / sprzedaży
3 Finansowanie dłużne 10 000 000 PLN Wartość finansowania
4 Poręczenie lub gwarancja 10 000 000 PLN Suma gwarancyjna
5 Wartości niematerialne i prawne (zakup i sprzedaż) 2 000 000 PLN Wartość zakupu / sprzedaży
6 Usługi 2 000 000 PLN Wartość zakupu / sprzedaży
7 Korzystanie ze środków trwałych (wynajem, dzierżawa, leasing) 2 000 000 PLN Wartość zakupu / sprzedaży
8 Wartości niematerialne i prawne (udostępnienie) 2 000 000 PLN Wartość zakupu / sprzedaży
9 Przypisanie dochodu do zakładu zagranicznego 2 000 000 PLN Wartość przypisanych przychodów / kosztów
10 Inne transakcje 2 000 000 PLN Właściwa dla transakcji

Co istotne, przepisy nadal podtrzymują koncepcję sumowania wartości pojedynczych, jednorodnych transakcji, na potrzeby określenia progu dokumentacyjnego, wskazując, że „wartość transakcji obejmuje transakcje o charakterze jednorodnym, bez względu na ilość dokumentów księgowych, dokonanych lub otrzymanych płatności oraz podmiotów powiązanych, z którymi zawierana jest transakcja kontrolowana.”

Zmianie uległy także zasady sporządzania dokumentacji grupowej. W myśl nowych przepisów do sporządzenia dokumentacji Masterfile zobowiązani są podatnicy obowiązani do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych należący do grupy podmiotów powiązanych:

  • dla której sporządzane jest skonsolidowane sprawozdanie finansowe,
  • której skonsolidowane przychody przekroczyły w poprzednim roku obrotowym kwotę 200 000 000 zł lub jej równowartość,

Przedłużenie terminu na sporządzenie dokumentacji

W ślad za rozporządzeniem wydanym przez Ministra Finansów w marcu 2018 r., nowe regulacje wprowadziły stałą zasadę, zgodnie z którą dokumentacja cen transferowych powinna być przygotowana do końca 9 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego (w przypadku dokumentacji lokalnej). Dokumentacja grupowa powinna być przygotowana do 12 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego.

Zmiany dotyczące treści dokumentacji cen transferowych

Zgodnie z treścią nowych regulacji, nowa dokumentacja cen transferowych powinna zawierać:

1) opis podmiotu powiązanego;

2) opis transakcji;

3) analizę cen transferowych, w tym:

  • analizę porównawczą albo
  • analizę wykazującą zgodność warunków na jakich została zawarta transakcja kontrolowana z warunkami jakie ustaliłyby podmioty niepowiązane (analiza zgodności) – w przypadku gdy nie jest możliwe sporządzenie analizy porównawczej;

4) informacje finansowe.

Szczegółowy zakres dokumentacji lokalnej, wraz z wyjaśnieniem poszczególnych elementów został przedstawiony w rozporządzeniu Ministra Finansów i jest oparty na wytycznych OECD.

Wprowadzenie TP-R, zamiast CIT-TP

Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2019 r. zmieniają dotychczasowy obowiązek przygotowywania CIT-TP, wprowadzając formularz TP-R, przekazywany w formie elektronicznej.  Szczegółowy kształt nowego formularza zostanie zaprezentowany w rozporządzeniu Ministra Finansów.

TP adjustment – korekta cen transferowych

Prawnego uregulowania doczekała się także kwestia tzw. korekt cen transferowych (TP adjustments), która stanowiła jeden z głównych punktów spornych pomiędzy podatnikami, a organami podatkowymi przeprowadzającymi kontrole rozliczeń podatku dochodowego. Zgodnie z treścią projektu, korekty zmierzające do zmiany rentowności danego podmiotu w transakcjach z podmiotem powiązanym nie będą już kwestionowane (niezależnie od tego czy będą dotyczyły korekty przychodów czy kosztów), pod warunkiem, że spełnione zostaną określone warunki, dotyczące terminu przeprowadzenia takiej korekty, kraju rezydencji kontrahenta, uzyskania stosownego oświadczenia kontrahenta czy zasad pierwotnie przyjętych przy kalkulacji wynagrodzenia.

W kontekście TP adjusment zachęcamy do lektury naszego ostatniego artykułu

Od kiedy nowe przepisy dot. cen transferowych?

Nowe przepisy obowiązują od 1 stycznia 2019 r. Oznacza to, że pierwsza dokumentacja cen transferowych, która obowiązkowo oparta musi być na znowelizowanych regulacjach, dotyczy transakcji realizowanych po 1 stycznia 2019 r. i musi zostać przygotowana do końca września 2020 roku.

Zachęcamy do kontaktu z naszą Kancelarią, która specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu cen transferowych i realizuje kompleksowe projekty polegające na:

  • przygotowywaniu stosownej dokumentacji na wszystkich szczeblach,
  • weryfikacji dokumentacji sporządzonej przez Klienta,
  • prowadzeniu szkoleń z zakresu cen transferowych,
  • opracowywaniu i wdrażaniu modeli cen transferowych,
  • bieżącym doradztwie podatkowym.

Naszym Klientom oferujemy najwyższą jakość, pełne zaangażowanie w każdy projekt oraz przystępne ceny.

Kontakt:

Łukasz Szula

l.szula@kancelariaszula.pl,

tel. 535-005-012

Wielu podatników, realizujących transakcje z podmiotami powiązanymi, zwłaszcza w ramach międzynarodowych grup kapitałowych, otrzymuje od kontrahentów faktury dot. tzw. TP adjustment (eng. Transfer pricing adjustment), czyli korekty cen transferowych w danym roku podatkowym. Tego rodzaju urealnienia rozliczeń są powszechnie stosowanym rozwiązaniem, które niestety w polskich warunkach bywało kwestionowane. Nowe regulacje, obowiązujące od 1 stycznia 2019 roku, rzucają nowe świato na tę kwestię i wprowadzają do mechanizmu TP adjustment zmiany, które sprawią, że skuteczna korekta TP, będzie mogła być przez polskich podatników stosowana bez obaw np. o kwestionowanie kosztów podatkowych.

Korekta cen transferowych – 2019

Wraz z 1 stycznia 2019 r. do polskiego porządku prawnego zostały wprowadzone nowe przepisy o podatku dochodowym od osób prawnych, dotyczące cen transferowych. Nowelizacja na nowo zdefiniowała niektóre pojęcia i wprowadziła szereg nieskodyfikowanych dotąd rozwiązań. Jednym z nich było wprowadzenie art. 11e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który reguluje zasady, którym podlegają korekty cen transferowych za 2019 rok. Nowe przepisy w praktyce pokazują jak skorygować ceny transferowe przy wykorzystaniu mechanizmu TP adjustment. Zgodnie z tmi regulacjami podatnik może ująć w rozliczeniach za 2019 rok zwiększającą przychody lub koszty korektę cen transferowych w danej transakcji z podmiotem powiązanym pod warunkiem, że:

  • transakcja jest realizowana na warunkach rynkowych i korekta ma odzwierciedlać te warunki

  • nastąpiła istotna zmiana okoliczności mających wpływ na ustalone w trakcie roku warunki lub znane są pełne dane finansowe niezbędne do obliczenia rynkowego poziomu wynagrodzenia w transakcji

  • podatnik w momencie dokonywania korekty posiada oświadczenie podmiotu powiązanego, że podmiot ten dokonał korekty lustrzanej

  • podmiot powiązany z polskim podatnikiem ma miejsce siedzby lub zarządu w Polsce, lub w krajuz którym Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz istnieje podstawa prawna do wymiany informacji podatkowych z tym państwem

  • podatnik potwierdzi dokonanie korekty w rocznym zeznaniu podatkowym, za rok podatkowy, którego dotyczy korekta.

Powyższe regulacje, oprócz wskazania warunków stosowania korekty, zawierają również informację jak rozliczać korekty cen transferowych. Otóż jak wynika z regulacji, prawidłowe rozliczenie jest tzw. „rozliczeniem wstecz”, co oznacza, że korekta TP powinna być ujęta w roku, którego dotyczy (a nie na bieżąco). W tym kontekście zagadnienie „korekta cen transferowych, a CIT” wydaje się jasne – stosowny TP adjustment wpływa na podatek dochodowy za rok, którego dotyczy korekta, bowiem musi być ujęty w zeznaniu podatkowym za ten rok. Niestety, to co wydaje się oczywiste, nie zawsze takie jest w praktyce. W istocie, korekta ujmowana wstecz, zwiększająca przychody za 2019 rok nie będzie kwestionowana pod warunkiem, że będzie właśnie zwiększać przychody i zostanie dokonana za pomocą noty. Korekty zwiększające koszty dokonane notą mogą być nadal kwestionowane.

Powyższe jest o tyle istotne, o ile termin na sporządzenie dokumentacji cen transferowych za dany rok podatkowy, tj. np. 2019, mija we wrześniu 2020 roku. Dokumentacja musi obowiązkowo zawierać analizy danych porównawczych (tj. tzw. benchmarki) i co za tym idzie, informacje o ewentualnych korektach TP adjustment. Oznacza to, że stosowne korekty (a zatem i benchmarki) powinny zostać sporządzone najpóźniej po zakończeniu 2019 roku, przed terminem na sporządzenie sprawozdania finansowego za 2019 rok (do końca marca 2020 r.). Konsekwentnie, pomimo formalnego dziewięciomiesięcznego terminu na sporządzenie dokumentacji za ubiegły rok, czas na wykonanie analiz danych porówanwczych i wdrożenie korekt cen transferowych jest zdecydowanie bardziej ograniczony.

TP adjustment – interpretacje

Przed wprowadzeniem nowych regulacji nie obowiązywały żadne przepisy odnoszące się wprost do problematyki TP adjustment. Interpretacje indywidualne i orzecznictwo były niejednolite. Organy podatkowe podczas kontroli niejednokrotnie kwestionowały podatkowy charakter korekt zwiększających koszty (nie znajdując związku z przychodami), a uznawały korekty zwiększające przychody. Sprawy w sądach administracyjnych kończyły się sprzecznymi rozstrzygnięciami. Uregulowanie problematyki w ramach obowiązujących przepisów należy ocenić pozytywnie. Obowiązujące od 1 stycznia 2019 roku regulacje skłaniają do refleksji, że być może problematyka cen transferowych będzie bardziej przystępna dla podatników, chociażby w odniesieniu do tak kluczowej w międzynarodowych grupach kapitałowych kwestii jak korekta cen transferowych. Intrepretacje tych przepisów powinny być bowiem zbieżne z dotychczasowym stanowiskiem podatników i organów im przychylnych.

Korekta cen transferowych a VAT

W kontekście TP adjustment istnieją wątpliwości związane z formą dokonania takiej korekty, tj. czy powinna być dokonana za pomocą noty czy faktury. Z uwagi na obowiązujące regulacje, faktury korygujące powinny referować do konkretnych faktur pierwotnych, a nie zawsze możliwe jest ich określenie. Jednocześnie z punktu widzenia podatku dochodowego (CIT) faktury korygujące powinny być ujmowane na bieżąco. To sprawia, że chcąc być w zgodzie z regulacjami obowiązującymi od 1 stycznia 2019 r. korekty powinno się zasadniczo dokonywać poprzez wystawienie stosownej noty (kredytowej lub debetowej). W przypadku noty możliwe jest przeprowadzenie zbiorczej korekty dochodowości za cały rok. W tym wypadku jednak organy podatkowe dotychczas twierdziły, że brak związku noty z konkretnymi fakturami pierwotnymi stanowi o braku związku z przychodem i nie jest dopuszczalne w ten sposób ujęcie korekty zwiększającej koszty. Trudno powiedzieć jak organy podatkowe będą odczytywały obecne regulacje dot. TP adjustment. Interpretacje wskazją, że być może zostanie zachowana korzystna linia (umożliwiające dokonywanie notą również korekt zwiększających koszty podatkowe – np. interpretacja o sygnaturze 0111-KDIB1-2.4010.98.2019.5.AW).

Nasza Kancelaria specjalizuje się w problematyce cen transferowych. Obsługujemy podmioty głównie z Pomorza, doradzając w tej trudnej tematyce ugruntowanym na rynku przedsiębiorstwom z rozmaitych branż. Jeżeli Państwa spółka boryka się z trudnościami w obszarze cen transferowych, związanymi z TP adjustment, dokumentacją na jakimkolwiek szczeblu czy analizami danych porównawczych i operuje w Gdańsku, Gdyni lub Sopocie i okolicach – zachęcamy Państwa do kontaktu. Oferujemy wsparcie najwyższej jakości, poparte wieloletnim doświadczeniem, wynikające z obsługi w 2019 roku podmiotów gospodarczych, których łączny przychód przekroczył 1 miliard PLN.

Zachęcamy również do lektury pozostałych naszych artykułów. Informacje dot. dokumentacji cen transferowych przygotowywanej na podstawie poprzednio obowiązujących regulacji (tj. do 31 grudnia 2018 r.) dostępne są w artykule, stanowiącym praktyczny przewodnik po tych przepisach.

Choć obie profesje są do siebie wyraźnie zbliżone, szczególnego zaznaczenia wymaga fakt, że są to inne zawody i tylko umiejętne wykorzystanie wiedzy ekspertów reprezentujących obie te profesje gwarantuje maksymalną efektywność zarządzania procesami podatkowymi w przedsiębiorstwie. Poniżej prezentujemy główne różnice pomiędzy doradcą podatkowym, a głównym księgowym w firmie.

Kim jest księgowy?

Do głównych zadań księgowego, zatrudnionego w danym przedsiębiorstwie należy przede wszystkim prowadzenie ksiąg rachunkowych, podatkowych i innych ewidencji. W przypadku księgowych niezatrudnionych w przedsiębiorstwie, a prowadzących działalność w formie np. biura rachunkowego, działalność księgowego może również obejmować wsparcie podatnikow w wykonywaniu tych obowiązków. Oprócz prowadzenia stosownych ksiąg i ewidencji, księgowy zobowiązany jest ponadto do sporządzania, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych. Charakterystyczne dla głównych księgowych, zatrudnionych w większych przedsiębiorstwach jest również wykonywanie obowiązków z zakresu dysponowania środkami pieniężnymi w określonych celach i dokonywanie kontroli zgodności operacji gospodarczych z przepisami i strategią przedsiębiorstwa, a także analiza stanu finansowego firmy, sporządzanie planów i wykonywanie obowiązków z zakresu sprawozdawczości finansowej.

Doradca podatkowy a księgowy

W przypadku doradcy podatkowego należy wskazać, że zasadniczo osoba taka ma takie same uprawnienia jak każdy licencjonwany księgowy. Co za tym idzie doradcy podatkowi upoważnieni są również do wykonywania obowiązków, które zwyczajowo przypisywane są w firmach księgowym czy głównym księgowym. Co jednak szczególnie istotne, doradcy podatkowi często posiadają bardziej specjalistyczną wiedzę odnośnie praktyki podatkowej dotyczącej stosowania określonych przepisów. Naturalnie istnieją księgowi świetnie zaznajomieni z przepisami podatkowymi, natomiast w odniesieniu do nierzadko zwiłych sposobów ich interpretacji, wynikających z praktyki organów podatkowych, interpretacji Ministra Finansów, kształtu obecnej wykładni czy szybko zmieniających się regulacji to najczęściej doradca podatkowy będzie osobą posiadającą bardziej szczegółową wiedzę. W toku swojej pracy doradca podatkowy przygotowuje stosowne opinie dotyczące interpretacji określonych przepisów, opracowuje wnioski o wydanie interpretacji indywidualnych, zaskarża wydane interpretacje, reprezentuje podatników przed sądami administracyjnymi, udziela bieżącego wsparcia merytorycznego w procesie kontroli podatkowych i skarbowych realizowanych u podatnika czy zajmuje się przygotowywaniem wymaganej dokumentacji o specjalistycznym charakterze, daleko wykraczającej poza składane comiesięcznie deklaracje i przygotowywane rejestry. Doświaczony doradca podatkowy nierzadko uczestniczy w procesie opracowywania strategii biznesowej przedsiębiorstw, zwłaszcza tych funkcjonujących w grupach kapitałowych, udzielając wsparcia w procesie determinowania metodologii ustalania cen pomiędzy podmiotami powiązanymi, przeprowadzając analizy rynkowe i opracowując spójne grupowe polityki strategii cenowej i podatkowej.

Różnice między doradcą podatkowym i księgowym

Główną różnicą pomiędzy tymi zawodami jest z całą pewnością zakres specjalizacji. Podczas gdy księgowy skupia swoją wiedzę głównie na procesie prowadzenia ksiąg rachunkowych, podatkowych i innych ewidencji, tak doradca podatkowy analizuje brzmienie przepisów mających wpływ na te właśnie obowiązki, które z reguły realizowane przez księgowego. Do zadań doradcy podatkowego najczęściej należy również przygotowywanie bardziej specjalistycznych dokumentacji, opracowań i opinii, a także działalność związana z reprezentowaniem podatnika w sporach z organami podatkowymi. Różnica pomiędzy tymi zawodami jest także zauważalna w kontekście wymagań stawianych kandydatom do podjęcia pracy w charakterze księgowego i doradcy podatkowego. Poniższa tabela prezentuje zakres wymagań:

 

Księgowy Doradca podatkowy
Pełna zdolność do czynności prawnych i pełnia praw publicznych Pełna zdolność do czynności prawnych i pełnia praw publicznych
Osoba nieskazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi papierami wartościowymi, przestępstwo skarbowe oraz z ustawy o rachunkowości Osoba niekarana w ogóle, nieskazitelnego charakteru, która swoim dotychczasowwym postępowaniem daję rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu
Wykształcenie średnie Wykształcenie wyższe
Dwuletnia praktyka w księgowości Praktyka zawodowa od 0,5 roku do 2 lat (w zależności od charakteru wykonywanej pracy)
Pozytywny wynik z egzaminu sprawdzającego kwalifikacje dla osób ubiegających się o certyfikat księgowy Pozytywny wynik z egzaminu na doradcę podatkowego
Obowiązek stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych,  którego niedopełnienie zagrożone jest odpowiedzialnością dyscyplinarną
Obowiązek przestrzegania zasad etyki zawodowej doradców podatkowych
Zakaz wykonywania innego zawodu
Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej
Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej

 

Jak wskazywano również wyżej, w odróżnieniu od księgowych, doradcy podatkowy mają uprawnienia do występowania w imieniu swoich klientów przed sądami administracyjnymi w sprawach podatkowych, co determinowane jest obowiązkiem posiadania szerokiej wiedzy z zakresu procedury administracyjnej.

Doradca podatkowy czy księgowy

Podejmując decyzję odnośnie zaangażowania osoby, która wspierałaby od strony technicznej proces rozliczeń przedsiębiorstwa często pojawia się pytanie kto będzie lepszy: doradca podatkowy czy księgowy? Odpowiedź na to pytanie może nie być dla wszystkich satysfakcjonująca. Najlepszym rozwiązaniem jest bowiem zaangażowanie obu tych specjalistów. Podczas prowadzenia bieżących rozliczeń nieoceniona będzie pomoc doświadczonego księgowego, który ma praktyczne doświadczenie w prowadzeniu ksiąg i innych niezbędnych ewidencji oraz rejestrów. Jednocześnie maksymalną efektywność zapewni wsparcie księgowego wiedzą i doświadczeniem doradcy podatkowego, który w bardziej specjalistycznych kwestiach będzie mógł pomóc rozwiać występujące wątpliwości czy przygotować rzadziej spotykane w codziennej pracy księgowych opracowania, dokumentacje, polityki, strategie czy opinie. Doświadczony doradca podatkowy wesprze przedsiębiorstwo swoją wiedzą pozyskaną w procesie realizacji poprzednich projektów dla innych klientów z podobnej branży, wskaże na typowe ryzyka podatkowe, które z reguły identyfikuje w porównywalnych sytuacjach, określi sposoby zmniejszenia tych ryzyk i przypadku wystąpienia takiej konieczności będzie reprezentował swojego klienta w sporze z organami podatkowymi przed sądami administracyjnymi, przygotowując komplet dokumentów procesowych i skarg.

Zachęcamy Państwa do nawiązania współpracy z naszą Kancelarią, która świadczy najwyższej jakości usługi doradztwa podatkowego, obejmujące przygotowywanie stosownych opinii, dokumentacji, opracowań, strategii, polityk czy pism. Nasze doświadczenie, wywiedzione z wieloletniej współpracy z największymi firmami funkcjonującymi w regionie jest gwarantem profesjonalnego i kompleksowego podejścia do współpracy z każdym Klientem, zainteresowanym uzyskaniem wsparcia.

W dzisiejszym artykule prezentujemy przegląd zmian, które czekają na przedsiębiorców w 2019 roku, dotyczących podatku od towarów i usług. W niektórych aspektach proponowane zmiany są rewolucyjne i likwidują dotychczasowe, ugruntowane przez wiele lat obowiązki, wprowadzając w ich miejsce nowe. Zmiany mają ewidentny związek z postępującym uszczelnianiem systemu VAT w Polsce i zwiększaniem wpływów z tego podatku do budżetu Państwa.

Nowa matryca VAT

Zgodnie z treścią projektu ustawy o zmianie Ordynacji podatkowej (obecnie, na dzień 7 grudnia 2018 roku projekt jest  na etapie opiniowania) od 1 kwietnia 2019 roku planuje się wprowadzenie tzw. nowej matrycy VAT. Głównym założeniem projektu jest zmiana klasyfikacji w odniesieniu do obrotu towarowego podlegającego VAT. Zmiana ta polega na zastąpieniu klasyfikacji PKWiU klasyfikacją nomenklatury scalonej (CN). Projekt zakłada wprowadzenie do Ordynacji podatkowej Rozdziału 1a, dotyczącego Wiążącej Informacji Stawkowej, zawierającego definicję legalną takiej informacji i zasady jej konstrukcji. Zgodnie z treścią projektu wiążąca informacja stawkowa, zwana „WIS”, jest decyzją wydawaną na potrzeby opodatkowania podatkiem dostawy towarów, importu towarów, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów albo świadczenia usług, która zawiera:

  • opis towaru albo usługi będących przedmiotem WIS;
  • klasyfikację tego towaru według działu, pozycji, podpozycji lub kodu Nomenklatury Scalonej (CN) albo tej usługi według działu, grupy, klasy, kategorii, podkategorii lub pozycji PKWiU niezbędną do:
    • określenia stawki właściwej dla tego towaru albo dla tej usługi,
    • stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie, w przypadku, o którym mowa w art. 41b ust. 3;
  • stawkę podatku właściwą dla tego towaru albo dla tej usługi.

Intencją ustawodawcy jest wyeliminowanie problemu, który pojawia się przy opodatkowaniu towarów i usług, które są do siebie podobne. Po wprowadzeniu nowelizacji takie towary i usługi nie powinny podlegać opodatkowaniu na rozbieżnych zasadach.

Nowy mechanizm kalkulacji stawek VAT

Zgodnie z projektem ustawy, która obowiązywać ma od 1 stycznia 2019 roku zmianie podlegają zasady kalkulacji stawek VAT. Przyjęte przez Sejm zmiany zakładają, że stawki w wysokości 23 proc. i 8 proc., jak również stawka zryczałtowanego zwrotu podatku dla rolników w wysokości 7 proc. i stawka ryczałtu dla podatników świadczących usługi taksówek osobowych w wysokości 4 proc. będą obowiązywać od 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, w którym spełnione zostaną określone warunki relacji długu do PKB. Pierwszy z tych warunków zakłada, że dług publiczny pomniejszony o wartość gotówki, jaką resort ma na swoich rachunkach, będzie się utrzymywał powyżej 43 proc. PKB. Drugi warunek zakłada, że różnica między deficytem sektora finansów publicznych a celem, do którego Polska zobowiązała się zmierzać, będzie większa niż 6 proc. PKB. Wiceminister finansów Filip Świtała zapewnił, że „szacujemy, że w roku 2018 ten wskaźnik zadłużenia (…) planujemy na poziomie 45,9 proc. Widzimy, że z 2017 r. (wskaźnik ten wyniósł – PAP) 47,7 proc., planujemy zejście na 45,9 proc. Czyli to jest tak, że cele, które spowodują obniżenie stawek (…) są realne. (…) Nie jest wykluczone, że już w roku 2019 być może będzie możliwe osiągnięcie tych wskaźników, o których mówimy”. W praktyce jednak szacuje się, że faktyczne obniżenie stawek możliwe jest dopiero w 2023 roku.

Implementacja dyrektyw 2016/1065 oraz 2017/2455

Zgodnie z nowelizacją, która wchodzi w życie od 1 stycznia 2019 roku, wprowadzone zostają regulacje związane z opodatkowaniem bonów jednego przeznaczenia (specific purpose voucher, SPV) oraz bonów różnego przeznaczenia (multi purpose voucher, MPV). Bony SPV będą stanowiły podstawę w przypadku, w którym miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług, na które bon będzie wymieniany oraz kwota należnego podatku z tytułu tych towarów lub usług są znane w momencie emisji bonu. Opodatkowanie bonów nastąpi już w momencie ich wydania i przy każdym transferze bonow. Narzuca to obowiązek opodatkowania bonów SPV metodą „w stu”, tj. kwota wartość bonu będzie wartością brutto, zawierającą w sobie już podatek VAT. Inne zasady dotyczyć będą bonów wielokrotnego przeznaczenia (MPV), które mogą pokrywać koszt wyświadczenia różnych usug lub sprzedaży różnych towarów (tj. opodatkowanych różnymi stawkami VAT). W przypadku takich bonów ich opodatkowanie nastąpi dopiero w momencie faktycznego przekazania towarów lub faktycznego świadczenia usług wydawanych (wykonywanych) w zamian za bon.

Nowelizacja implementuje również dyrektywę, która dotyczy rozliczania podatku VAT od usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, świadczonych na rzecz konsumentów zlokalizowanych w innych państwach członkowskich niż usługodawca.

Kasy rejestrujące – nowe obowiązki dla podatników

Zgodnie z projektem nowelizacji wprowadza się obowiązek stosowania kas rejestrujących (online) przez podatników VAT. Projekt przewiduje refundację w wysokości 90% ceny zakupu kasy, nie więcej niż 700 zł, ale tylko w przypadku nabycia nowego rodzaju kas. Wdrażanie nowych obowiązków jest rozłożone w czasie:

  • od 1 stycznia 2019 r. przy: sprzedaży benzyny silnikowej, oleju napędowego, gazu przeznaczonego do napędu silników spalinowych oraz świadczenie usług naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów (w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania) oraz w zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów;

 

  • od 1 lipca 2019 r. przy: usługach związanych z wyżywieniem wyłącznie świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz w zakresie krótkotrwałego zakwaterowania

 

  • od 1 stycznia 2020 r. przy: usługach fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych, budowlanych, w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, prawniczych oraz związanych z działalnością obiektów służących poprawie kondycji fizycznej.

Zmiany w pakiecie paliwowym

Zgodnie z treścią nowelizacji, od 1 stycznia 2019 roku wprowadza się zmiany w tzw. pakiecie paliwowym, które polegają na tym, aby w ustawie o VAT i pakiecie paliwowym definiowano paliwa tak, jak w prawie energetycznym. Inne zmiany, np. w Ordynacji podatkowej, polegają na doprecyzowaniu, że przepisu o nadpłacie nie stosuje się, jeżeli zwrot nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku, którego ciężar został przerzucony na nabywcę (lub na osoby trzecie) skutkowałby nieuzasadnionym wzbogaceniem podatnika.

Ważną zmianą jest również modyfikacja definicji pierwszego zasiedlenia. Zgodnie z treścią nowelizacji poprzez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi, lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne, budynków, budowli lub ich części, po ich:

  • wybudowaniu lub
  • ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Znika zatem zapis dotyczący oddania w użytkowanie w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu.

Obecnie projekt jest na etapie opiniowania.

Biała lista czynnych podatników VAT

Nowelizacja zakłada stworzenie tzw. białej listy czynnych podatników VAT, która zawierałaby m.in. numery ich rachunków bankowych. W przypadku, gdy jakikolwiek podmiot gospodarczy dokonałby płatności na rachunek inny niż ten wskazany na białej liście, a płatność taka przekraczałąby 15 tysięcy złotych, podmiot ten nie będzie miał prawa do ujęcia takiej płatności jako koszt podatkowy.

Projekt jest na etapie konsultacji w Komisji Prawniczej.

JPK_VDEK i likwidacja deklaracji VAT

Projekt nowelizacji przewiduje likwidację m. in. deklaracji VAT-7 i VAT-27 i inkroporowanie ich treści do nowego, bardziej rozbudowanego pliku JPK, którego robocza nazwa brzmi JPK_VDEK. Zgodnie z uzasadnieniem projektu nowy plik kontrolny powinien zawierać zarówno dane z deklaracji jak i ewidencji VAT. Co jednak istotne, obecnie nie istnieje szczegółowy katalog danych i informacji, które będą podlegać raportowaniu w oparciu o nowelizację. Projektowane przepisy wskazują, że ewidencja VAT będzie musiała zawierać nie tylko dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku czy sporządzenie deklaracji, ale także dane pozwalające na kontrolę tych obowiązków przez organ podatkowy. Niestety stwierdzenie dot. „umożliwienia kontroli przez organ podatkowy” jest na tyle nieprecyzyjne, że trudno mówic na obecnym etapie o wyczerpującym charakterze nowelizacji.

Projektowana ustawa zakłada także utworzenie Centralnego Rejestru Faktur, działającego w oparciu m.in. o przekazywane przez podatników pliki JPK_VAT.

Obecnie projekt jest na etapie konsultacji publicznych, których zakończenie zaplanowane jest na 28 grudnia 2018 r. Wstępnie nowe przepisy powinny obowiązywać od 1 lipca 2019 r.

 

W przypadku wystąpienia jakichkolwiek wątpliwości związanych z prezentowanymi wyżej nowelizacjami lub bezpośrednimi rozliczeniami VAT w Państwa firmie zachęcamy do kontaktu z naszą Kancelarią.