Wpisy

Przypominamy podstawowe pojęcia i kwestie związane z cenami transferowymi zaczynając od udzielenia odpowiedzi na najbardziej kluczowe pytanie. 

Co to jest transfer pricing? Co to znaczy ceny transferowe? 

Transfer pricing to, w tłumaczeniu z j. angielskiego, ceny transferowe, czyli ceny w transakcjach realizowanych pomiędzy podmiotami powiązanymi. Podstawową zasadą transfer pricingu, czyli procesu wyceniania transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi, jest zasada ceny rynkowej (z j. angielskiego arm’s length – zasada długości ramienia – pojęcie wywodzi się z koncepcji utrzymywania metaforycznego dystansu pomiędzy wszystkimi uczestnikami relacji gospodarczych na długość ramienia, nie bliżej, w celu wyeliminowania potencjalnych nadużyć czy faworyzowania). Oznacza to, że transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi powinny być realizowane na podstawie zasad rynkowych, nie odbiegających od tych jakie dany podmiot zastosowałby w transakcji z podmiotem niepowiązanymi. Sprowadza się to do konieczności stosowania takiej samej polityki cenowej, niezależnie od faktu przynależności do grupy podmiotów lub jej braku. Transakcje realizowane z podmiotami powiązanymi i stosowane w ich ramach ceny transferowe są opisywane w dokumentacji cen transferowych. 

Kiedy nie trzeba robić dokumentacji cen transferowych? 

Dokumentacji cen transferowych nie przygotowuje się w przypadku, gdy:

– nie realizuje się transakcji z podmiotami powiązanymi lub podmiotami z rajów podatkowych

– nie przekracza się progów dokumentacyjnych

– przekracza się progi, ale spełnia się kryteria do zwolnienia transakcji z obowiązku dokumentacyjnego (art. 11n Ustawy o CIT).

Jak złożyć dokumentację cen transferowych? 

Przygotowana dokumentacja cen transferowych nie podlega złożeniu. Konieczne jest jednak złożenie sprawozdania o cenach transferowych (informacja TPR-C lun TPR-P dla osób fizycznych). Informację TPR-C/TPR-P składa się w terminie do końca 11 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego do Naczelnika właściwego Urzędu Skarbowego. 

Jakie transakcje do cen transferowych? 

Dokumetacja cen transferowych może obejmować otwarty katalog transakcji, warunkiem koniecznym jest przekroczenie progu dokumentacyjnego (10 mln PLN dla transakcji towarowych/finansowych i 2 mln PLN dla transakcji usługowych/pozostałych). Konsekwentnie w dokumentacji cen transferowych mogą znaleźć się transakcje dot. nabycia/sprzedaży towarów/usług, transakcje pozyskania/otrzymania finansowania, gwarancji, poręczenia, ale również transakcje dot. restrukturyzacji, podwyższenia/obniżenia kapitału/wkładów, umorzenia udziałów itd. 

Po co dokumentacja cen transferowych? 

Dokumentację cen transferowych przygotowuje się w celu zabezpieczenia pozycji podatkowej spółki/przedsiębiorstwa w przypadku próby kwestionowania rozliczeń z podmiotami powiązanymi przez organy podatkowe. Ma ona również na celu zabezpieczenie osobiste osób decyzyjnych (Zarządu, właściciela JDG) przed konsekwencjami karnymi/karnoskarbowymi za stosowanie nierynkowych cen. 

Wprowadzone w ramach Polskiego Ładu zmiany w cenach transferowych (i szerzej, podatkach dochodowych) sprawiły, że podatnicy po raz kolejny mają wątpliwości odnośnie zakresu i sposobu realizacji obowiązków w obszarze cen transferowych za lata 2021-2022. 

W artykule wyjaśniamy zatem najważniejsze kwestie i obszary wynikające ze zmian i regulacji obowiązujących względem roku 2021 i 2022

Ceny transferowe – limity 2021

W kontekście limitów transakcyjnych w 2021 roku zastosowanie mają obowiązujące od 2019 roku regulacje tj. lokalna dokumentacja cen transferowych jest sporządzana dla transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym, której wartość przekracza w roku podatkowym następujące progi dokumentacyjne:

1) 10.000.000 zł – w przypadku transakcji towarowej;

2) 10.000.000 zł – w przypadku transakcji finansowej;

3) 2.000.000 zł – w przypadku transakcji usługowej;

4) 2.000.000 zł – w przypadku innej transakcji niż określona w pkt 1-3

Do transakcji innych (pkt 4) można zaliczyć wszelkie transakcje dot. operacji na kapitałach, konwersji zadłużenia, umorzenia długów, wymiany udziałów itd. 

Dodatkowo, w przypadku transakcji kontrolowanych z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową próg dokumentacyjny wynosi 100.000 zł, niezależnie od rodzaju transakcji.

Oprócz tego do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych są obowiązani podatnicy i spółki niebędące osobami prawnymi dokonujący transakcji kontrolowanej lub transakcji innej niż transakcja kontrolowana, jeżeli rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową oraz wartość tej transakcji za rok podatkowy, a w przypadku spółek niebędących osobami prawnymi – za rok obrotowy, przekracza 500.000 zł. Co jednak istotne obowiązek ten dotyczy wyłącznie transakcji zakupu towarów/usług. W przypadku transakcji sprzedaży (gdzie polski podatnik otrzymuje zapłatę) nie znajduje on zastosowania. 

Ceny transferowe – limity 2022

W kontekście limitów transakcyjnych w 2022 roku zastosowanie mają takie same regulacje jak wskazane powyżej, co oznacza, że nowelizacja w ramach Polskiego Ładu nie wprowadziła zmian w tym zakresie. 

Ceny transferowe – kto ma obowiązek 2021

W kontekście dokumentacji cen transferowych za rok 2021 obowiązek spoczywa na podmiotach powiązanych, realizujących ze sobą transakcje, przekraczające w roku podatkowym wskazane wyżej limity. 

Co jednak istotne, obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych nie ma zastosowania do transakcji kontrolowanych:

1) zawieranych wyłącznie przez podmioty powiązane mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w roku podatkowym, w którym każdy z tych podmiotów powiązanych spełnia łącznie następujące warunki:

  • nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 6,
  • nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34 i 34a,
  • nie poniósł straty podatkowej;

2) objętych uprzednim porozumieniem cenowym w okresie, którego dotyczy to porozumienie;

3) których wartość w całości trwale nie stanowi przychodu albo kosztu uzyskania przychodu, z wyłączeniem transakcji finansowych, transakcji kapitałowych oraz transakcji dotyczących inwestycji, środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych;

4) między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową;

5) w przypadku gdy powiązania wynikają wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego lub ich związkami;

6) w których cena została ustalona w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 i 1598);

7) realizowanych między grupą producentów rolnych wpisaną do rejestru, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 1026 oraz z 2021 r. poz. 1603), a jej członkami, dotyczących odpłatnego zbycia:

  • na rzecz grupy producentów rolnych produktów lub grup produktów wyprodukowanych w gospodarstwach członków takiej grupy,
  • przez grupę producentów rolnych na rzecz jej członków towarów wykorzystywanych przez członka do produkcji produktów lub grup produktów, o których mowa w lit. a, oraz świadczenia usług związanych z tą produkcją;

8) realizowanych między wstępnie uznaną grupą producentów owoców i warzyw lub uznaną organizacją producentów owoców i warzyw, działających na podstawie ustawy z dnia 19 grudnia 2003 r. o organizacji rynków owoców i warzyw oraz rynku chmielu (Dz. U. z 2021 r. poz. 618), a jej członkami, dotyczących odpłatnego zbycia:

  • na rzecz takiej grupy lub organizacji produktów lub grup produktów wyprodukowanych w gospodarstwach członków takiej grupy lub organizacji,
  • przez taką grupę lub organizację na rzecz jej członków towarów wykorzystywanych przez członka do produkcji produktów lub grup produktów, o których mowa w lit. a, oraz świadczenia usług związanych z tą produkcją;

9) polegających na przypisaniu dochodu do zagranicznego zakładu położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, jeżeli przepisy właściwych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, przewidują, że dochody te mogą być opodatkowane tylko w państwie innym niż Rzeczpospolita Polska.

Ceny transferowe – kto ma obowiązek 2022 

W kontekście roku 2022 obowiązek spoczywa zasadniczo na tych samych podmiotach, przy czym poszerzono zakres wyłączeń opisanych wyżej o:

1) Transakcje polegające wyłącznie na dokonaniu rozliczenia pomiędzy podmiotami powiązanymi wydatków poniesionych na rzecz podmiotu niepowiązanego, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:

  • nie powstaje wartość dodana i rozliczenie następuje bez uwzględniania marży lub narzutu zysku,
  • rozliczenie nie jest związane bezpośrednio z inną transakcją kontrolowaną,
  • rozliczenie nastąpiło niezwłocznie po dokonaniu zapłaty na rzecz podmiotu niepowiązanego,
  • podmiot powiązany nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową

2) stanowiących usługi o niskiej wartości dodanej – w przypadku spełnienia warunków określonych w art. 11f (tj. w przypadku skorzystania z tzw. Safe Harbour dla usług o niskiej wartości dodanej)

3) dotyczących pożyczki, kredytu lub emisji obligacji – w przypadku spełnienia warunków określonych w art. 11g (tj. w przypadku skorzystania z tzw. Safe Harbour dla transakcji finansowych)

Dodatkowo w przypadku:

  • transakcji kontrolowanych zawieranych przez podmioty powiązane będące mikroprzedsiębiorcą lub małym przedsiębiorcą w rozumieniu odpowiednio art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców,
  • transakcji innych niż transakcje kontrolowane, o których mowa w art. 11o ust. 1 i 1a (tj. transakcji innych niż tzw. „transakcje rajowe”)

– lokalna dokumentacja cen transferowych może nie zawierać analizy porównawczej lub analizy zgodności.

Przepis ten ma zastosowanie w przypadku przedsiębiorcy, który w ostatnim roku podatkowym spełnił warunki określone do uznania go za mikro lub małego przedsiębiorcę. 

Ceny transferowe 2021 terminy

W kontekście dokumentacji cen transferowych za rok 2021 zastosowanie znajduje przedłużony termin. Konsekwentnie terminy przedłużono: 

  • do 30 września 2022 r – dla podatników, w przypadku których pierwotny termin upływał w okresie od 1 stycznia 2022 r. do 30 czerwca 2022 r. 
  • 3 miesiące – dla podatników, w przypadku których termin złożenia upływał w okresie od 1 lipca 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. (w praktyce dla większości podmiotów, tj. podmiotów których rok podatkowy jest równy z kalendarzowym, termin ten upływa 31 grudnia 2022 r.) 

Ceny transferowe 2022 terminy

W kontekście terminów na sporządzenie dokumentacji cen transferowych za rok 2022 zastosowanie znajdą terminy wynikające ze znowelizowanych regulacji tj.:

  • Dokumentację należy przygotować do końca 10 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego, tj. dla podmiotów z rokiem podatkowym równym z kalendarzowym, do końca października 2023. 
  • Oświadczenie o przygotowaniu dokumentacji i informację o cenach transferowych należy przygotować na podstawie dokumentacji cen transferowych i złożyć do końca 11 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego, tj. dla podmiotów z rokiem podatkowym równym z kalendarzowym, do końca listopada 2023. 

Reforma podatkowa w Polsce, wprowadzona wraz z uchwaleniem tzw. Polskiego Ładu, dokonała rewolucyjnych zmian w systemie podatkowym w obszarze podatków dochodowych. Przedmiotowe zmiany nie ominęły również problematyki cen transferowych, choć należy uznać, że ich charakterystyka i zakres stanowią raczej doprecyzowanie dotychczas obowiązujących regulacji i, odmiennie od najbardziej kontrowersyjnych zmian wdrożonych przez Polski Ład, są rozwiązaniami zasadniczo korzystnymi dla podatników.  Poniżej przedstawiamy najważniejsze zmiany w cenach transferowych, wynikające z Polskiego Ładu.

Doprecyzowanie zakresu podmiotów powiązanych – spółka komandytowa i komandytowo-akcyjna

Nowe regulacje doprecyzowały, że poprzez podmioty powiązane należy rozumieć spółkę osobową i wspólników tej spółki, a w przypadku spółki komandytowej spółkę i jej komplementariusza, zaś w przypadku spółki komandytowo-akcyjnej spółkę i jej wspólnika. Tak sformułowane regulacje przywodzą na myśl wątpliwości czy w obecnym brzmieniu przepisów np. spółka komandytowa i jej komandytariusz są powiązani na gruncie cen transferowych. Komandytariusz nie prowadzi bowiem spraw spółki, ani nie odpowiada za jej zobowiązania, nie pełni także funkcji zarządczych. W przypadku więc gdyby komandytariusz spółki komandytowej posiadał mniej niż 25% praw do udziału w zyskach spółki mógłby zostać uznany za niepowiązanego względem spółki komandytowej, w której pełni tę funkcję.

Doprecyzowanie regulacji dotyczących korekt cen transferowych (TP Adjustment)

Polski Ład wprowadził także doprecyzowanie regulacji dotyczących korekt cen transferowych, które obecnie, dla utrzymania ich podatkowego charakteru, wymagają, aby podatnik posiadał albo oświadczenie podmiotu powiązanego, albo dowód księgowy, potwierdzające fakt dokonania korekty lustrzanej (dotychczas wymagane było jedynie oświadczenie).

Zmiany w wymogach dot. Safe Harbour

Zgodnie z nowymi regulacjami zastosowanie tzw. Safe Harbor (tj. zabezpieczenie rynkowego charakteru transakcji bez przeprowadzania osobnej analizy cen transferowych, poprzez ustrukturyzowanie jej zgodnie z obowiązującymi przepisami) wymaga obecnie posiadania przez usługobiorcę nie tylko szczegółowej kalkulacji wynagrodzenia, ale także opisu analizy funkcjonalnej (tj. szczegółowych funkcji, aktywów i ryzyk ponoszonych przez obie strony transakcji) przy czym istotne jest, aby informacje te uwzględniały wszystkich usługobiorców korzystających z usług kwalifikujących się do tzw. „Safe Harbour”. W tym kontekście należy wskazać, że uzyskanie tak szczegółowych informacji od grupowego usługodawcy może być utrudnione.

Nowe terminy sporządzenia dokumentacji cen transferowych za 2022

Nowe przepisy wprowadzają wydłużone terminy na sporządzenie lokalnej dokumentacji cen transferowych. Aktualnie, począwszy od 1 stycznia 2022 (tj. zasadniczo w przypadku dokumentowania transakcji zawartych po 1 stycznia 2022 r.) dokumentację cen transferowych sporządza się elektronicznie w terminie do końca 10 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego, którego dotyczy.

Poluzowanie wymogów dot. refakturowania

Polski Ład wprowadził także zwolnienie z przygotowania dokumentacji cen transferowych właściwe dla transakcji polegających na refakturowaniu, poda warunkiem spełnienia określonych wymogów. Tj. transakcja polegająca na refakturze kosztów dot. innego podmiotu nie może być związana bezpośrednio z inną transakcją kontrolowaną, nie może powstawać wartość dodana w procesie refakturowania po stronie refakturującego, rozliczenie powinno zostać dokonane niezwłocznie po pierwotnym poniesieniu kosztu, a podmiot, którego dotyczy przedmiotowy koszt nie może posiadać siedziby, zarządu lub miejsca zamieszkania w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. Ponadto, zwalnia się z dokumentowania transakcje korzystające z uproszczeń „Safe Harbour”.

Zwolnienia dla mikro i małych przedsiębiorców

Jedną z najkorzystniejszych zmian jest zwolnienie niektórych podatników z obowiązku przygotowywania analizy cen transferowych (lub analizy zgodności).

Zgodnie bowiem z przepisami, podmiot, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:

  • zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
  • osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro;

lub

  • zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz
  • osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro 

tj. posiada status mikro lub małego przedsiębiorcy, zgodnie z ustawą Prawo przedsiębiorców, przygotowując dokumentację cen transferowych może nie opracowywać analizy cen transferowych lub analizy zgodności.

Zmiana ta jest zdecydowanie korzystna z punktu widzenia nakładu prac administracyjnych i kosztów zewnętrznych dotyczących obowiązków z zakresu opracowywania dokumentacji cen transferowych wymaganych od mniejszych podmiotów.

Wydłużenie terminu na przekazanie dokumentacji cen transferowych za 2022 r. 

Polski Ład wydłużył także termin na przekazanie dokumentacji kontrolującym w przypadku przekazania wezwania do jej przedstawienia (z 7 do 14 dni).

Nowe zasady sporządzania i podpisywania informacji o cenach transferowych za 2022 r. 

Zmiany nie ominęły także informacji o cenach transferowych oraz oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji i stosowaniu cen rynkowych. W obecnym stanie prawnym informacja składana jest na podstawie dokumentacji cen transferowych do końca jedenastego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego, którego dotyczy i przekazywana jest właściwemu naczelnikowi US (do tej pory informację przekazywano Szefowi KAS, zaś oświadczenie o sporządzeniu dokumentacji właściwemu naczelnikowi US). Zniknął obowiązek przygotowania i podpisywania osobnego oświadczenia – obecnie będzie ono elementem składowym informacji o cenach transferowych.

Poluzowano także ograniczenia dot. podpisu informacji przez pełnomocnika. Obecnie informację będzie mógł podpisać również pełnomocnik będący adwokatem, radcą prawnym, biegłym rewidentem lub doradcą podatkowym. Bazowo oświadczenie podpisuje kierownik jednostki, a w przypadki zarządu wieloosobowego – wyznaczony jego członek, przy czym odpowiedzialność za niezłożenie informacji spoczywa na wszystkich zobowiązanych (wyznaczenie osoby do podpisania i złożenia informacji nie zwalnia z odpowiedzialności za niedotrzymanie tego obowiązku).

Nowe regulacje będą obowiązywały dla dokumentacji cen transferowych sporządzanej dla transakcji kontrolowanych i transakcji innych niż transakcje kontrolowane, rozpoczętych i niezakończonych przed dniem 1 stycznia 2022 r., w zakresie tej części tych transakcji, które są realizowane w roku podatkowym rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2021 r.

W obliczu pandemii Covid-19, która ogarnęła świat w 2020 roku wielu podatników staje przed wyzwaniem polegającym na podsumowaniu rozliczeń wewnątrzgrupowych i sporządzeniu dokumentacji cen transferowych.

Wpływ Covid-19 na ceny transferowe

Z całą pewnością można stwierdzić, że w 2020 roku ceny transferowe, przez pandemię koronawirusa COVID-19, będą kalkulowane w sposób odmienny niż wynikałoby to ze stosowanych w poprzednich latach polityk i zasad. Wiele branż i przedsiębiorstw odczuło negatywne skutki pandemii, wynikające z ograniczenia obrotu towarowego lub uniemożliwienia świadczenia usług (ewentualnie także ich ograniczenia, np. poprzez wprowadzenie specjalnego reżimu sanitarnego). Skutki te mogły wynikać zarówno ze zwiększonego poziomu kosztów, które dotychczasowo nie były ponoszone przez podatników czy też ze zmniejszonego poziomu przychodów (lub z obu tych czynników łącznie). W sytuacji, gdy przez pryzmat COVID analizowane są ceny transferowe i także szerzej – podatki (CIT, VAT) najczęściej występującymi konsekwencjami będą:

  • zaburzenia płynności finansowej wynikające z konieczności regulowania VAT należnego przy jednoczesnym wydłużeniu terminów płatności lub braku możliwości wyegzekwowania zapłaty od kontrahentów, nieposiadających środków finansowych
  • zmiany cen stosowanych na rynku i w grupach
  • zmiany w strukturze zatrudnienia
  • zmiany sposobu rozliczeń pomiędzy podmiotami powiązanymi
  • zmiany treści zawartych umów
  • zmiany terminów płatności lub form płatności (np. wprowadzenie powszechniejszego mechanizmu kompensat)

Ceny transferowe a COVID-19

Konsekwencje właściwe dla cen transferowych w podatku CIT będą miały wpływ na:

  • kształt i zawartość dokumentacji cen transferowych
  • treść analiz porównawczych (analizy cen transferowych)
  • konieczność zabezpieczenia wprowadzonych zmian w rozliczeniach z perspektywy potencjalnej kontroli
  • konieczność zabezpieczenia rynkowego poziomu cen
  • konieczność zabezpieczenia pozycji członków zarządu (w kontekście składanego oświadczenia o rynkowości stosowanych cen transferowych).

Konsekwentnie, analizując obowiązek dokumentacyjny za 2020 rok konieczne jest ustalenie czy w przypadku danego podatnika wystąpiły jakiegoś rodzaju konsekwencje wynikające z pandemii COVID-19 i czy ich wpływ był istotny dla działalności tego podmiotu. Jeżeli tak, konieczne może być zabezpieczenie wskazanych wyżej obszarów z perspektywy cen transferowych.

Wytyczne OECD w zakresie cen transferowych a pandemia 

Zgodnie z Wytycznymi OECD, dotyczącymi wpływu pandemii na ceny transferowe („Guidance on the transfer pricing implications of the COVID-19 pandemic”), które mają pomóc zarówno podmiotom powiązanym, jak również administracjom podatkowym w znalezieniu satysfakcjonujących rozwiązań odnośnie problematyki stosowania zasady ceny rynkowej w latach obrotowych objętych wpływem pandemii, szereg problemów związanych z cenami transferowymi będzie wymagał stosowania nieszablonowych rozwiązań w kontekście dokumentowania roku 2020. Wytyczne OECD adresują kwestię braku miarodajnych danych dla skalkulowania wpływu pandemii na określone branże, który mógłby być podstawą dla zaktualizowania analiz danych porównawczych, wskazując na możliwość referowania do danych dot. kryzysu finansowego z lat 2008-2009 czy stosowaniu podejścia w oparciu o koszty budżetowane. Jednocześnie zwracają uwagę, że wszelkie zdarzenia gospodarcze wpływające na rozliczenia i charakter działalności podmiotu podczas pandemii powinny być oceniane zgodnie z dotychczasową praktyką. W procesie dostosowywania dokumentacji za 2020 rok posiłkowanie się Wytycznymi OECD jest zdecydowanie zalecanym działaniem.

Ceny transferowe a MDR

Co również istotne, zmiany w rozliczeniach wewnątrzgrupowych, wynikające z pandemii koronawirusa, mogą przybierać formę szeroko rozumianej restrukturyzacji, polegającej np. na przeniesieniu danego obszaru działalności z jednego podmiotu do innego. Chęć wygenerowania oszczędności na poziomie grupowym może prowadzić do podjęcia działań zmierzających do koncentracji określonych funkcji i aktywów w ramach poszczególnych podmiotów. W takim wypadku konieczne może stać się przeanalizowanie takich zmian z perspektywy przepisów o MDR. Przeniesienie obszaru działalności z jednego podmiotu do innego wiąże się z przeniesieniem również potencjału do generowania zysku, co wpływa na poziom przychodów obu podmiotów. Tego rodzaju zdarzenie może wymagać przeanalizowania go z perspektywy obowiązku raportowania schematu podatkowego.

 

Ceny transferowe a pożyczki

Szczególną uwagę należy również zwrócić na kwestie finansowania wewnątrzgrupowego, którego źródeł można upatrywać w trakcie trwającej w 2020 roku pandemii. Kontrahenci (pożyczkodawca i pożyczkobiorca) powinni przeanalizować nie tylko wzajemną sytuację finansową, ale również wziąć pod uwagę poziom rynkowego oprocentowania, a ten z uwagi na spadające w okresie pandemii referencyjne stopy procentowe może nie być łatwy do oszacowania (jeden z głównych składników zmiennego oprocentowania spada, ale faktyczne ryzyko udzielenia finansowania podmiotowi działającemu np. w branży dotkniętej lockdownem wzrasta i powinno być odzwierciedlone w poziomie oprocentowania). Konsekwentnie ceny transferowe w kontekście udzielonej lub otrzymanej od podmiotu powiązanego pożyczki powinny być skalkulowane w sposób uwzględniający poziom ryzyka wynikającego z panującej w danym okresie sytuacji.

 

Analiza cen transferowych a COVID

W kontekście pandemii koronawirusa konieczne jest również podjęcie wysiłku w celu zweryfikowania czy analizy cen transferowych przeprowadzone w latach ubiegłych wymagają aktualizacji. Jeżeli podatnik odczuł konsekwencje pandemii COVID-19 i miały one istotny wpływ na jego działalność, to być może z perspektywy cen transferowych należałoby zabezpieczyć również rynkowy charakter rozliczeń wewnątrzgrupowych, poprzez stosowną aktualizację sporządzonych w latach ubiegłych analiz cen transferowych. W ślad za taką aktualizacją powinno iść podjęcie dodatkowych działań w celu uwzględnienia jej w dokumentacji cen transferowych.

Od 1 stycznia 2019 r. obowiązują w Polsce zupełnie nowe regulacje z zakresu cen transferowych. Znowelizowane przepisy dotyczą zasadniczo transakcji realizowanych od 1 stycznia 2019 r., a zatem odnoszą się do dokumentacji cen transferowych, która w większości przypadków będzie przez polskich podatników sporządzana w bieżącym, 2020 roku. Celem nowych regulacji jest uproszczenie przepisów podatkowych, które ma stanowić efekt dialogu ekspertów podatkowych z Ministerstwem Finansów i potwierdzać wolę wyjścia naprzeciw przedsiębiorcom, zgłaszającym wysoki poziom skomplikowania i uciążliwości aktualnie obowiązujących regulacji.

Czego dotyczą zmiany?

Nowe regulacje odnoszą się do głównych elementów dotychczasowych przepisów dotyczących problematyki cen transferowych i, oprócz modyfikowania ich założeń, klaryfikują cały blok przepisów odnoszących się do cen transferowych, umieszczając go w osobnym, dedykowanym temu obszarowi rozdziale ustaw o CIT i PIT. Poniżej prezentujemy listę najistotniejszych zmian, wynikających z opublikowanego projektu:

Definicja podmiotów powiązanych

Przygotowana przez Ministerstwo Finansów nowelizacja wprowadza bardzo istotną zmianę, dotyczącą definicji podmiotów powiązanych. Zgodnie z jego treścią, za podmioty powiązane będzie należało uznawać: „podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot lub podmioty, na które znaczący wpływ wywiera ten sam inny podmiot lub małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub

  • spółkę niemającą osobowości prawnej i jej wspólników, lub
  • podatnika i jego zagraniczny zakład;

Za znaczący wpływ, o którym mowa uznaje się z kolei:

  • posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25% udziałów w kapitale lub praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących, lub udziałów lub innych praw związanych z uczestnictwem w zyskach lub majątku, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych, lub
  • faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, lub
  • faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, lub
  • pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.

Rynkowy narzut na kosztach w transakcjach o niskiej wartości dodanej

Nowelizacja wprowadza długo wyczekiwane przez podatników regulacje odnoszące się do usług o niskiej wartości dodanej i w tym kontekście koresponduje ze wskazywanymi przez OECD i JTPF wartościami narzutów, gwarantujących podatnikowi, że jego rozliczenia nie będą kwestionowane (tzw. safe harbours). Do tej pory każda wartość narzutu na kosztach usług o niskiej wartości dodanej, aby mogła być obroniona podczas potencjalnej kontroli, musiała znajdywać potwierdzenie w specjalnie przygotowanej analizie danych porównawczych (tzw. benchmark). Projekt zakłada, że przy spełnieniu określonych warunków odnoszących się do stosowanej metodologii i przedstawieniu opracowania dotyczącego wdrożonych zasad alokacji kosztów, nie będzie konieczne przygotowywanie analizy danych porównawczych dla tych transakcji, a określone w nich wynagrodzenie nie będzie kwestionowane przez organy podatkowe pod warunkiem, że poziom stosowanego narzutu będzie wynosił:

  • nie mniej niż 5% – w przypadku świadczenia usług
  • nie więcej niż 5% – w przypadku nabycia usług.

W celu wyeliminowania wątpliwości, katalog usług o niskiej wartości dodanej został przedstawiony w załączniku do przygotowanego projektu.

Rynkowy poziom oprocentowania pożyczek pomiędzy podmiotami powiązanymi

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom podatników, a także dążąc do uproszczenia procedur dotyczących sporządzania dokumentacji i towarzyszących jej opracowań (takich jak analizy danych porównawczych), Ministerstwo Finansów zaproponowało również, aby pod pewnymi warunkami zwolnić podatników z przygotowania analizy danych porównawczych dla transakcji pożyczek. W tym kontekście nowe przepisy zakładają, że poziom oprocentowania przyjętego w zawartych pomiędzy podmiotami powiązanymi pożyczkach nie będzie kwestionowany tak długo jak będzie odpowiadał wysokości marży (i rodzajowi przyjętej stopy bazowej) ogłaszanej przez Ministra Finansów w obwieszczeniu, które miałoby być publikowane przynajmniej raz w roku w Monitorze Polskim. Tego rodzaju uproszczenie funkcjonuje jednak wyłącznie w przypadku, gdy nie przewiduje się dodatkowych opłat związanych z obsługą udzielonych pożyczek, zostały one udzielone na okres nie dłuższy niż 5 lat oraz suma pożyczek udzielonych oraz pożyczek otrzymanych od pomiotów powiązanych wynosi nie więcej niż 20 000 000 zł.

Nowe progi transakcyjne

Nowe przepisy wprowadzają fundamentalne zmiany w zakresie progów transakcyjnych, zobowiązujących do przygotowywania dokumentacji cen transferowych. Zgodnie z ich treścią, odchodzi się od koncepcji progów uzależnionych od poziomu przychodów danego podatnika i wprowadza się progi uzależnione od typu dokumentowanej transakcji. Poniższa tabela podsumowuje proponowane przez MF rozwiązanie:

Lp. Kategoria transakcji Próg Podstawa określenia progu
1 Zakup i sprzedaż rzeczowych aktywów obrotowych 10 000 000 PLN Wartość zakupu / sprzedaży
2 Zakup i sprzedaż środków trwałych 10 000 000 PLN Wartość zakupu / sprzedaży
3 Finansowanie dłużne 10 000 000 PLN Wartość finansowania
4 Poręczenie lub gwarancja 10 000 000 PLN Suma gwarancyjna
5 Wartości niematerialne i prawne (zakup i sprzedaż) 2 000 000 PLN Wartość zakupu / sprzedaży
6 Usługi 2 000 000 PLN Wartość zakupu / sprzedaży
7 Korzystanie ze środków trwałych (wynajem, dzierżawa, leasing) 2 000 000 PLN Wartość zakupu / sprzedaży
8 Wartości niematerialne i prawne (udostępnienie) 2 000 000 PLN Wartość zakupu / sprzedaży
9 Przypisanie dochodu do zakładu zagranicznego 2 000 000 PLN Wartość przypisanych przychodów / kosztów
10 Inne transakcje 2 000 000 PLN Właściwa dla transakcji

Co istotne, przepisy nadal podtrzymują koncepcję sumowania wartości pojedynczych, jednorodnych transakcji, na potrzeby określenia progu dokumentacyjnego, wskazując, że „wartość transakcji obejmuje transakcje o charakterze jednorodnym, bez względu na ilość dokumentów księgowych, dokonanych lub otrzymanych płatności oraz podmiotów powiązanych, z którymi zawierana jest transakcja kontrolowana.”

Zmianie uległy także zasady sporządzania dokumentacji grupowej. W myśl nowych przepisów do sporządzenia dokumentacji Masterfile zobowiązani są podatnicy obowiązani do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych należący do grupy podmiotów powiązanych:

  • dla której sporządzane jest skonsolidowane sprawozdanie finansowe,
  • której skonsolidowane przychody przekroczyły w poprzednim roku obrotowym kwotę 200 000 000 zł lub jej równowartość,

Przedłużenie terminu na sporządzenie dokumentacji

W ślad za rozporządzeniem wydanym przez Ministra Finansów w marcu 2018 r., nowe regulacje wprowadziły stałą zasadę, zgodnie z którą dokumentacja cen transferowych powinna być przygotowana do końca 9 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego (w przypadku dokumentacji lokalnej). Dokumentacja grupowa powinna być przygotowana do 12 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego.

Zmiany dotyczące treści dokumentacji cen transferowych

Zgodnie z treścią nowych regulacji, nowa dokumentacja cen transferowych powinna zawierać:

1) opis podmiotu powiązanego;

2) opis transakcji;

3) analizę cen transferowych, w tym:

  • analizę porównawczą albo
  • analizę wykazującą zgodność warunków na jakich została zawarta transakcja kontrolowana z warunkami jakie ustaliłyby podmioty niepowiązane (analiza zgodności) – w przypadku gdy nie jest możliwe sporządzenie analizy porównawczej;

4) informacje finansowe.

Szczegółowy zakres dokumentacji lokalnej, wraz z wyjaśnieniem poszczególnych elementów został przedstawiony w rozporządzeniu Ministra Finansów i jest oparty na wytycznych OECD.

Wprowadzenie TP-R, zamiast CIT-TP

Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2019 r. zmieniają dotychczasowy obowiązek przygotowywania CIT-TP, wprowadzając formularz TP-R, przekazywany w formie elektronicznej.  Szczegółowy kształt nowego formularza zostanie zaprezentowany w rozporządzeniu Ministra Finansów.

TP adjustment – korekta cen transferowych

Prawnego uregulowania doczekała się także kwestia tzw. korekt cen transferowych (TP adjustments), która stanowiła jeden z głównych punktów spornych pomiędzy podatnikami, a organami podatkowymi przeprowadzającymi kontrole rozliczeń podatku dochodowego. Zgodnie z treścią projektu, korekty zmierzające do zmiany rentowności danego podmiotu w transakcjach z podmiotem powiązanym nie będą już kwestionowane (niezależnie od tego czy będą dotyczyły korekty przychodów czy kosztów), pod warunkiem, że spełnione zostaną określone warunki, dotyczące terminu przeprowadzenia takiej korekty, kraju rezydencji kontrahenta, uzyskania stosownego oświadczenia kontrahenta czy zasad pierwotnie przyjętych przy kalkulacji wynagrodzenia.

W kontekście TP adjusment zachęcamy do lektury naszego ostatniego artykułu

Od kiedy nowe przepisy dot. cen transferowych?

Nowe przepisy obowiązują od 1 stycznia 2019 r. Oznacza to, że pierwsza dokumentacja cen transferowych, która obowiązkowo oparta musi być na znowelizowanych regulacjach, dotyczy transakcji realizowanych po 1 stycznia 2019 r. i musi zostać przygotowana do końca września 2020 roku.

Zachęcamy do kontaktu z naszą Kancelarią, która specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu cen transferowych i realizuje kompleksowe projekty polegające na:

  • przygotowywaniu stosownej dokumentacji na wszystkich szczeblach,
  • weryfikacji dokumentacji sporządzonej przez Klienta,
  • prowadzeniu szkoleń z zakresu cen transferowych,
  • opracowywaniu i wdrażaniu modeli cen transferowych,
  • bieżącym doradztwie podatkowym.

Naszym Klientom oferujemy najwyższą jakość, pełne zaangażowanie w każdy projekt oraz przystępne ceny.

Kontakt:

Łukasz Szula

l.szula@kancelariaszula.pl,

tel. 535-005-012

Choć obie profesje są do siebie wyraźnie zbliżone, szczególnego zaznaczenia wymaga fakt, że są to inne zawody i tylko umiejętne wykorzystanie wiedzy ekspertów reprezentujących obie te profesje gwarantuje maksymalną efektywność zarządzania procesami podatkowymi w przedsiębiorstwie. Poniżej prezentujemy główne różnice pomiędzy doradcą podatkowym, a głównym księgowym w firmie.

Kim jest księgowy?

Do głównych zadań księgowego, zatrudnionego w danym przedsiębiorstwie należy przede wszystkim prowadzenie ksiąg rachunkowych, podatkowych i innych ewidencji. W przypadku księgowych niezatrudnionych w przedsiębiorstwie, a prowadzących działalność w formie np. biura rachunkowego, działalność księgowego może również obejmować wsparcie podatnikow w wykonywaniu tych obowiązków. Oprócz prowadzenia stosownych ksiąg i ewidencji, księgowy zobowiązany jest ponadto do sporządzania, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych. Charakterystyczne dla głównych księgowych, zatrudnionych w większych przedsiębiorstwach jest również wykonywanie obowiązków z zakresu dysponowania środkami pieniężnymi w określonych celach i dokonywanie kontroli zgodności operacji gospodarczych z przepisami i strategią przedsiębiorstwa, a także analiza stanu finansowego firmy, sporządzanie planów i wykonywanie obowiązków z zakresu sprawozdawczości finansowej.

Doradca podatkowy a księgowy

W przypadku doradcy podatkowego należy wskazać, że zasadniczo osoba taka ma takie same uprawnienia jak każdy licencjonwany księgowy. Co za tym idzie doradcy podatkowi upoważnieni są również do wykonywania obowiązków, które zwyczajowo przypisywane są w firmach księgowym czy głównym księgowym. Co jednak szczególnie istotne, doradcy podatkowi często posiadają bardziej specjalistyczną wiedzę odnośnie praktyki podatkowej dotyczącej stosowania określonych przepisów. Naturalnie istnieją księgowi świetnie zaznajomieni z przepisami podatkowymi, natomiast w odniesieniu do nierzadko zwiłych sposobów ich interpretacji, wynikających z praktyki organów podatkowych, interpretacji Ministra Finansów, kształtu obecnej wykładni czy szybko zmieniających się regulacji to najczęściej doradca podatkowy będzie osobą posiadającą bardziej szczegółową wiedzę. W toku swojej pracy doradca podatkowy przygotowuje stosowne opinie dotyczące interpretacji określonych przepisów, opracowuje wnioski o wydanie interpretacji indywidualnych, zaskarża wydane interpretacje, reprezentuje podatników przed sądami administracyjnymi, udziela bieżącego wsparcia merytorycznego w procesie kontroli podatkowych i skarbowych realizowanych u podatnika czy zajmuje się przygotowywaniem wymaganej dokumentacji o specjalistycznym charakterze, daleko wykraczającej poza składane comiesięcznie deklaracje i przygotowywane rejestry. Doświaczony doradca podatkowy nierzadko uczestniczy w procesie opracowywania strategii biznesowej przedsiębiorstw, zwłaszcza tych funkcjonujących w grupach kapitałowych, udzielając wsparcia w procesie determinowania metodologii ustalania cen pomiędzy podmiotami powiązanymi, przeprowadzając analizy rynkowe i opracowując spójne grupowe polityki strategii cenowej i podatkowej.

Różnice między doradcą podatkowym i księgowym

Główną różnicą pomiędzy tymi zawodami jest z całą pewnością zakres specjalizacji. Podczas gdy księgowy skupia swoją wiedzę głównie na procesie prowadzenia ksiąg rachunkowych, podatkowych i innych ewidencji, tak doradca podatkowy analizuje brzmienie przepisów mających wpływ na te właśnie obowiązki, które z reguły realizowane przez księgowego. Do zadań doradcy podatkowego najczęściej należy również przygotowywanie bardziej specjalistycznych dokumentacji, opracowań i opinii, a także działalność związana z reprezentowaniem podatnika w sporach z organami podatkowymi. Różnica pomiędzy tymi zawodami jest także zauważalna w kontekście wymagań stawianych kandydatom do podjęcia pracy w charakterze księgowego i doradcy podatkowego. Poniższa tabela prezentuje zakres wymagań:

 

Księgowy Doradca podatkowy
Pełna zdolność do czynności prawnych i pełnia praw publicznych Pełna zdolność do czynności prawnych i pełnia praw publicznych
Osoba nieskazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi papierami wartościowymi, przestępstwo skarbowe oraz z ustawy o rachunkowości Osoba niekarana w ogóle, nieskazitelnego charakteru, która swoim dotychczasowwym postępowaniem daję rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu
Wykształcenie średnie Wykształcenie wyższe
Dwuletnia praktyka w księgowości Praktyka zawodowa od 0,5 roku do 2 lat (w zależności od charakteru wykonywanej pracy)
Pozytywny wynik z egzaminu sprawdzającego kwalifikacje dla osób ubiegających się o certyfikat księgowy Pozytywny wynik z egzaminu na doradcę podatkowego
Obowiązek stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych,  którego niedopełnienie zagrożone jest odpowiedzialnością dyscyplinarną
Obowiązek przestrzegania zasad etyki zawodowej doradców podatkowych
Zakaz wykonywania innego zawodu
Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej
Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej

 

Jak wskazywano również wyżej, w odróżnieniu od księgowych, doradcy podatkowy mają uprawnienia do występowania w imieniu swoich klientów przed sądami administracyjnymi w sprawach podatkowych, co determinowane jest obowiązkiem posiadania szerokiej wiedzy z zakresu procedury administracyjnej.

Doradca podatkowy czy księgowy

Podejmując decyzję odnośnie zaangażowania osoby, która wspierałaby od strony technicznej proces rozliczeń przedsiębiorstwa często pojawia się pytanie kto będzie lepszy: doradca podatkowy czy księgowy? Odpowiedź na to pytanie może nie być dla wszystkich satysfakcjonująca. Najlepszym rozwiązaniem jest bowiem zaangażowanie obu tych specjalistów. Podczas prowadzenia bieżących rozliczeń nieoceniona będzie pomoc doświadczonego księgowego, który ma praktyczne doświadczenie w prowadzeniu ksiąg i innych niezbędnych ewidencji oraz rejestrów. Jednocześnie maksymalną efektywność zapewni wsparcie księgowego wiedzą i doświadczeniem doradcy podatkowego, który w bardziej specjalistycznych kwestiach będzie mógł pomóc rozwiać występujące wątpliwości czy przygotować rzadziej spotykane w codziennej pracy księgowych opracowania, dokumentacje, polityki, strategie czy opinie. Doświadczony doradca podatkowy wesprze przedsiębiorstwo swoją wiedzą pozyskaną w procesie realizacji poprzednich projektów dla innych klientów z podobnej branży, wskaże na typowe ryzyka podatkowe, które z reguły identyfikuje w porównywalnych sytuacjach, określi sposoby zmniejszenia tych ryzyk i przypadku wystąpienia takiej konieczności będzie reprezentował swojego klienta w sporze z organami podatkowymi przed sądami administracyjnymi, przygotowując komplet dokumentów procesowych i skarg.

Zachęcamy Państwa do nawiązania współpracy z naszą Kancelarią, która świadczy najwyższej jakości usługi doradztwa podatkowego, obejmujące przygotowywanie stosownych opinii, dokumentacji, opracowań, strategii, polityk czy pism. Nasze doświadczenie, wywiedzione z wieloletniej współpracy z największymi firmami funkcjonującymi w regionie jest gwarantem profesjonalnego i kompleksowego podejścia do współpracy z każdym Klientem, zainteresowanym uzyskaniem wsparcia.

W związku z podpisaniem przez Prezydenta RP ustawy wprowadzającej od 1 stycznia 2017 roku szereg zmian do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odnoszących się do problematyki tzw. cen transferowych, przygotowaliśmy dla Państwa krótkie kompendium wiedzy, zawierające niezbędne informacje dotyczące aktualnie obowiązujących regulacji w zakresie cen transferowych.

Czym jest dokumentacja cen transferowych?

Dokumentacja cen transferowych stanowi swoiste opracowanie opisujące zasady rządzące transakcjami zawieranymi pomiędzy podmiotami powiązanymi. Prawidłowo przygotowana powinna:

  • korespondować z faktycznymi warunkami realizowanych transakcji,
  • zawierać wszystkie niezbędne elementy wskazane w przepisach obowiązujących w roku, za który jest sporządzana,
  • przystępnie i jasno przedstawiać zasady rozliczeń wewnątrzgrupowych,
  • udowadniać rynkowy poziom wynagrodzenia (w przypadku gdy dany podatnik ma taki obowiązek, co szczegółowo opisujemy dalszej części niniejszego artykułu).

Kto sporządza dokumentację cen transferowych?

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami (art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób  prawnych oraz art. 25a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) do sporządzania dokumentacji cen transferowych zobowiązany jest podatnik, przekraczający wskazane w wymienionych ustawach limity przychodów, dokonujący transakcji (lub innych zdarzeń) z podmiotami powiązanymi. Powyższe oznacza, że podmiotem zobowiązanym do przygotowania dokumentacji jest zawsze podatnik danego podatku (tj. spółka, osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, wspólnik spółki osobowej). W tym zakresie polskie ustawy podatkowe nie przewidują żadnych wyjątków.

Kiedy należy przygotować dokumentację?

Aktualnie, polscy podatnicy są zobowiązani do przygotowywania dokumentacji cen transferowych dla  transakcji zawieranych z podmiotami powiązanymi oraz dla tzw. innych zdarzeń, które zostały ujęte w księgach rachunkowych, mających istotny wpływ na wysokość dochodu lub straty podatnika. Pojęcie wskazanych innych zdarzeń nie pojawiało się do tej pory w polskich regulacjach dotyczących cen transferowych, a wynika bezpośrednio z nowelizacji. Co istotne, ustawodawca nie przedstawił precyzyjnej definicji owych innych zdarzeń, co oznacza, że ich katalog pozostaje otwarty i obejmuje wszelkie formy współpracy pomiędzy podmiotami powiązanymi, które zasadniczo nie kwalifikują się do uznania ich za typowe transakcje, a które ujmowane są w księgach rachunkowych i mają wpływ na wynik finansowy podatnika (np. współpraca kilku podmiotów w ramach wspólnego przedsięwzięcia czy podział kosztów wykorzystywania danego aktywa).

W przypadku zidentyfikowania przez podatnika transakcji lub zdarzeń, które potencjalnie powinny zostać opisane w dokumentacji cen transferowych, konieczne jest ustalenie czy ma on w ogóle obowiązek sporządzania tego rodzaju dokumentacji. W tym kontekście aktualnie obowiązujące przepisy o cenach transferowych wprowadzają stosowne limity transakcyjne.

Limity transakcyjne

Ostateczne ustalenie czy dla danej transakcji należy przygotować dokumentację cen transferowych uzależnione jest od poziomu przychodów podatnika, osiągniętych w roku poprzedzającym rok, za który dokumentacja jest sporządzana. Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2017 roku wprowadziły koncepcję tzw. progu istotności, zgodnie z którą dokumentowaniu powinny podlegać wyłącznie transakcje jednego rodzaju, których łączna wartość przekracza określoną wysokość. Wysokość ta uzależniona jest od przychodów (kosztów) podatnika. I tak, w przypadku podatników, którzy w roku poprzedzającym rok, za który sporządzana jest dokumentacja osiągneli przychody (koszty) na poziomie:

  • od 2 mln do 20 mln EUR – próg istotności wynosi: 50 000 EUR + 5 000 EUR za każdy 1 mln EUR przychodu powyżej 2 mln EUR;
  • od 20 mln do 100 mln EUR – próg istotności wynosi: 140 000 EUR + 45 000 EUR za każde 10 mln EUR powyżej 20 mln EUR;
  • powyżej 100 mln EUR – próg istotności wynosi 500 000 EUR.

Poszczególne progi transakcjyjne obrazowo przedstawia poniższa tabela:

Przychody podatnika za rok poprzedzający Próg transakcyjny
< 2 000 000 EUR Brak obowiązku sporządzania dokumentacji
2 000 000 EUR – 2 999 999,99 EUR 50 000 EUR
3 000 000 EUR – 3 999 999,99 EUR 55 000 EUR
4 000 000 EUR – 4 999 999,99 EUR  60 000 EUR
5 000 000 EUR – 5 999 999,99 EUR 65 000 EUR
6 000 000 EUR – 6 999 999,99 EUR 70 000 EUR
7 000 000 EUR – 7 999 999,99 EUR 75 000 EUR
8 000 000 EUR – 8 999 999,99 EUR 80 000 EUR
9 000 000 EUR – 9 999 999,99 EUR 85 000 EUR
10 000 000 EUR – 10 999 999,99 EUR 90 000 EUR
11 000 000 EUR – 11 999 999,99 EUR 95 000 EUR
12 000 000 EUR – 12 999 999,99 EUR 100 000 EUR
13 000 000 EUR – 13 999 999,99 EUR 105 000 EUR
14 000 000 EUR – 14 999 999,99 EUR 110 000 EUR
15 000 000 EUR – 15 999 999,99 EUR 115 000 EUR
16 000 000 EUR – 16 999 999,99 EUR 120 000 EUR
17 000 000 EUR – 17 999 999,99 EUR 125 000 EUR
18 000 000 EUR – 18 999 999,99 EUR 130 000 EUR
19 000 000 EUR – 19 999 999,99 EUR 135 000 EUR
20 000 000 EUR – 29 999 999,99 EUR 140 000 EUR
30 000 000 EUR – 39 999 999,99 EUR 185 000 EUR
40 000 000 EUR – 49 999 999,99 EUR 230 000 EUR
50 000 000 EUR – 59 999 999,99 EUR 275 000 EUR
60 000 000 EUR – 69 999 999,99 EUR 320 000 EUR
70 000 000 EUR – 79 999 999,99 EUR 365 000 EUR
80 000 000 EUR – 89 999 999,99 EUR 410 000 EUR
90 000 000 EUR – 99 999 999,99 EUR 455 000 EUR
100 000 000 EUR i więcej 500 000 EUR

Co zawiera dokumentacja cen transferowych?

Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami, obowiązującymi od 1 stycznia 2017 roku, zawartość dokumentacji cen transferowych uwarunkowana jest również poziomem przychodów (kosztów) podatnika osiągniętych w roku poprzedzającym rok, za który dokumentacja jest sporządzana. W tym kontekście wyróżniono kilka poziomów rozbudowania dokumentacji. Tym samym, podatnicy, którzy osiągnęli przychody na poziomie co najmniej:

  • 2 mln EUR – przygotowują podstawową dokumentację Local File (dokumentacja lokalna), zawierającą najważniejsze informacje o podatniku i transakcjach podlegających dokumentowaniu;
  • 10 mln EUR – przygotowują analizy danych porównawczych dla wszystkich transakcji podlegających dokumentowaniu (tzw. analizy benchmarkingowe), których celem jest potwierdzenie rynkowego poziomu wynagrodzenia stosowanego w dokumentowanych transakcjach. Dodatkowo podatnicy ci są również zobowiązani do składania deklaracji CIT-TP za dokumentowany rok podatkowy;
  • 20 mln EUR – są zobowiązani do posiadania dokumentacji grupowej tzw. Master File, odpowiadającej polskim wymogom, zredagowanej w języku polskim;
  • 750 mln EUR (skonsolidowane) – są zobowiązani do sporządzenia sprawozdania o wysokości dochodów i zapłaconego podatku w miejscach prowadzenia działalności, a także zakładów zagranicznych (tzw. Country-by-Country Reporting).

Z powyższego wynika, że zawartość dokumentacji cen transferowych za dany rok uzależniona będzie u danego podatnika od osiągniętych przez niego w poprzednim roku przychodów lub poniesionych kosztów, które determinują zarówno zakres obowiązków dokumentacyjnych, jak i jednostkowe progi transakcyjne.

Wszystkie niezbędne elementy dokumentacji przygotowywanej na każdym poziomie (Local File, analizy benchmarkingowe, Master File) zostały przedstawione w aktualnie obowiązujących ustawach i rozporządzeniach, tj. ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 9a), ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 25a), oraz rozporządzeniach w sprawie informacji zawartych w dokumentacji podatkowej. Co szczególnie istotne, dotychczas obowiązujące przepisy nakładały na podatników wyłącznie obowiązek przygotowywania dokumentacji lokalnej (Local File), w wersji zdecydowanie mniej rozbudowanej niż obecna. Oznacza to,  że dotychczasowe obowiązki związane z dokumentacją cen transferowych obejmowały wyłącznie niewielki ułamek obecnie obowiązujących regulacji.

Odpowiedzialność

Zgodnie z art. 9a ust. 7 na wszystkich podatników nałożono również dodatkowy obowiązek związany z procesem przygotowywania dokumentacji cen transferowych. Obowiązek ten dotyczy złożenia oświadczenia o przygotowaniu stosownej dokumentacji w ustawowym terminie i w przypadku osób prawnych obciąża solidarnie wszystkie osoby uprawnione do składania oświadczeń w imieniu podatnika. Co ważne, oświadczenie składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej (nie karnoskarbowej) za składanie fałszywych zeznań.

Termin na sporządzenie dokumentacji

W oparciu o pierwotne brzmienie przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2017 roku, dokumentacja cen transferowych powinna zostać sporządzona w terminie nie późniejszym niż dzień upływu terminu określonego dla złożenia rocznego zeznania podatkowego (tj. w praktyce w większości przypadków do 31 marca 2018 roku – w odniesieniu do dokumentacji za 2017 rok). Jednoczesnie 15 marca 2017 roku w życie weszło rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 marca 2018 r. w sprawie przedłużenia terminów wykonania niektórych obowiązków z zakresu dokumentacji podatkowej. Zgodnie z jego treścią terminy na przygotowanie stosownej dokumentacji i złożenie oświadczenia, o którym mowa w art. 9a ust. 7 zostały przedłużone o 6 miesięcy – tj. w większości przypadków przypadają obecnie na 30 września 2018 roku. Przedłużenie dotyczy terminów przypadających pierwotnie w roku 2018 i 2019 (tj. zasadniczo odnoszących się do dokumentacji cen transferowych sporządzanych za lata 2017 i 2018).

Wzór dokumentacji cen transferowych

Obowiązujące od 1 stycznia 2017 roku przepisy nie wprowadziły jednolitego wzoru, zgodnie z którym stosowna dokumentacja powinna być sporządzana. Wymogi formalne dotyczące treści dokumentacji zaprezentowane zostały w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 25a w przypadku PIT – Local File) , oraz rozporządzeniach w sprawie informacji zawartych w dokumentacji podatkowej (analizy danych porównawczych oraz dokumentacja Master File). Sporządzenie wyczerpującej dokumentacji w oparciu o wskazane wymogi powinno zapewnić jej zgodność formalną z obowiązującymi regulacjami.

Zachęcamy do kontaktu z naszą Kancelarią, która specjalizuje się w zagadanieniach z zakresu cen transferowych i realizuje kompleksowe projekty polegające na:

  • przygotowywaniu stosownej dokumentacji na wszystkich szczeblach,
  • weryfikacji dokumentacji sporządzonej przez Klienta,
  • prowadzeniu szkoleń z zakresu cen transferowych,
  • opracowywaniu i wdrażaniu modeli cen transferowych,
  • bieżącym doradztwie podatkowym.

Naszym Klientom oferujemy najwyższą jakość, pełne zaangażowanie w każdy projekt oraz przystępne ceny.

Kontakt:

Łukasz Szula

l.szula@kancelariaszula.pl,

tel. 535-005-012